تصادف درمرز آمریکا-کانادا(پل مرزی رنگین کمان آبشار نیاگارا)۲کشته

​بعدازتصادف ،بلافاصله رئیس جمهور آمریکاو  نخست وزیر کانادا باهم تماس گرفتند وموضوع راپیگیرشدند.

فرماندارنیویورک: تاکنون هیچ نشانه ای ازاین این تصادف یک حمله تروریستی باشد  وجود ندارد.

«تصادف وحشتناک در پل مرزی رنگین کمان آبشار نیاگارا »دو کشته بر جای گذاشت

پلیس پس از حادثه ای در «گذرگاه مرزی آمریکا با کانادا» (پل رنگین کمان) در آبشار نیاگارا، نیویورک، ایالات متحده در ۲۲ نوامبر ۲۰۲۳(۱ آذر ۱۴۰۲)، جاده ها را مسدود کرد.

«Niagara Falls’ Rainbow border bridge»(پل مرزی رنگین کمان آبشار نیاگارا)
به گفته مقامات، در انفجاری در مرز کانادا که روز چهارشنبه(۱ آذر ۱۴۰۲) یک خودروی "هوابرد" با یک ایست بازرسی در پل رنگین کمان در آبشار نیاگارا برخورد کرد، دو نفر کشته شدند.

​

کتی هوچول فرماندار نیویورک به خبرنگاران گفت که تاکنون هیچ نشانه فوری از تروریسم وجود ندارد.

وی گفت: "در حال حاضر هیچ نشانه ای از حمله تروریستی وجود ندارد." اجازه دهید تکرار کنم: در حال حاضر هیچ نشانه ای از حمله تروریستی در اینجا در پل رنگین کمان در غرب نیویورک وجود ندارد.

نقشه محل تصادف(پل رنگین‌کمان)مرزکانادا-آمریکا

دو نفری که کشته شدند در اتومبیلی بودند که تصادف کرد و حداقل یکی از آنها اهل غرب نیویورک بود.

​

این خودرو که مقامات گفته اند با سرعت بالایی در حال حرکت بود، بر خلاف برخی گزارش های اولیه مبنی بر اینکه خودرو از کانادا آمده بود، در سمت مرز آمریکا بود که تصادف کرد، آتش گرفت و منفجر شد.

«Rainbow border bridge»(پل مرزی رنگین کمان).....«Niagara Falls»(آبشار نیاگارا)

هوچول گفت که وی ویدئویی از ماشینی را دیده است که قبل از پرواز در یک صحنه "کاملاً سورئال" با "سرعت فوق العاده بالایی" حرکت می کرد.

او گفت: «وقتی این ویدیو را می‌بینید، فک شما در کمال ناباوری از این که چطور اینقدر بالا رفته، از روی یک حصار به ارتفاع ۸ فوت(۲ ونیم متر) می‌افتد.

توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:«تصادف درمرز آمریکا-کانادا»(پل مرزی رنگین کمان آبشار نیاگارا)

​تصادف عجیب درمرز(کانادا-آمریکا)

خودرویی که با سرعت به سمت پل ایالات متحده و کانادا از سمت آمریکایی حرکت می کرد، روز چهارشنبه(۱ آذر ۱۴۰۲) در یک ایست بازرسی در آبشار نیاگارا تصادف کرد و منفجر شد که دو کشته برجای گذاشت و باعث شد چندین گذرگاه مرزی برای ساعت ها بسته شوند. مقامات مطمئن نیستند که چه چیزی باعث این حادثه شده است، اما گفتند هیچ نشانه ای وجود ندارد که یک حمله تروریستی باشد.

​

در این تصویر که از ویدئوی امنیتی گرفته شده است، یک وسیله نقلیه رنگ روشن (در وسط بالا) روز چهارشنبه(۱ آذر ۱۴۰۲) در آبشار نیاگارا، نیویورک از روی یک حصار به میدان گمرک پل رنگین کمان پرواز می کند.

​

در مورد این حادثه در پل رنگین کمان، که با ورود ایالات متحده به تعطیلات شکرگزاری، نگرانی ها را در هر دو طرف مرز برانگیخت، چیزهای زیادی مبهم باقی ماند.​

تماس رئیس جمهورآمریکا با فرانسه درباره ماجرای تصادف پل مرزی

​

«جو بایدن»(رئیس جمهور آمریکا) و «جاستین ترودو» (نخست وزیر کانادا) بلافاصله پس از آن در جریان قرار گرفتند و ترودو خود را از دوره پرسش در مجلس عوام برای کسب اطلاعات بیشتر معاف کرد و گفت که مقامات "این موضوع را فوق العاده جدی می گیرند."

​

چند ساعت بعد، «کتی هوچول»(فرماندار نیویورک) و ترینی راس، وکیل غربی نیویورک، هر دو به دنبال کاهش ترس بودند، در حالی که هشدار دادند که تحقیقات در مراحل اولیه است.

«کتی هوچول»(Kathy Hochul) در یک کنفرانس خبری گفت: «بر اساس آنچه در این لحظه می دانیم، هیچ نشانه ای از فعالیت تروریستی در این سقوط وجود ندارد.»

در یک کنفرانس خبری جداگانه با راس در نزدیکی شهر«بوفالو»، کلانتر ایری کانتری جان گارسیا گفت: "ما می توانیم به زندگی خود ادامه دهیم."

ویدئوی دوربین امنیتی منتشر شده توسط دولت ایالات متحده مسابقه اتومبیل رانی را از طریق یک تقاطع در یک جاده مرطوب نشان می دهد، به یک میانه پایین و طاق در ارتفاعات در هوا در منطقه حفاظت از گمرک و مرز ایالات متحده درست در شرق ایست بازرسی اصلی خودرو برخورد می کند. ماشین چند متری (متر) پرواز کرد، پیچ خورد و سپس به ردیفی از غرفه های دور از دید دوربین برخورد کرد.

مقایسه مسافرت تهران تا تجف و(استانبول)ترکیه

فاصله هوایی (پروازتهران تا استانبول) : ۲۰۴۰ کیلومتر ،مدت پرواز حدود ۳ ساعت.

مسافرت هوایی (پرواز تهران - نجف): ۷۷۰ کیلومتر ، مدت زمانی که درهواپیما هستید،حدود یک ساعت و۳۰ دقیقه.

مقایسه مسافرت به  ترکیه(استانبول) و عراق(نجف)

 فاصله تهران تا استانبول (زمینی)با اتوبوس حدود ۲۵۰۰ کیلومتر است .مدت زمان سفر ۳۰ الی ۴۰ ساعت است.

فاصله زمینی تهران  تا نجف :  ۱۱۰۰ کیلومتر، زمان سفر ۱۳ تا  ۱۵ ساعت است
مسافرت به عراق(نجف)

​
 فاصله تهران تا نجف (هوایی)با اتوبوس حدود ۷۷۰ کیلومتر
 فاصله تهران تا نجف (زمینی)با اتوبوس حدود۱۱۰۰ کیلومتر است ومدت زمان سفر: ۱۴ ساعت است.

هزینه بلیط پرواز ایران- ترکیه

​

قیمت بلیط هواپیما تهران-استانبول از ۸ میلیون تا ۱۰ میلیون تومان

بلیط لحظات آخری:از ۳ میلیون ۵۰۰ هزارتومان تا...

 ترکیه

هزینه بلیط پرواز ایران- عراق

قیمت بلیط پرواز  تهران-نجف  ۲ آذر ۱۴۰۲

از ۳ میلیون ۵۰۰ هزارتومان تا ۸ میلیون تومان وتا ۱۰ میلیون تومان

بلیط لحظات آخری:از ۳ میلیون ۵۰۰ هزارتومان تا...

توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:علت تفاوت زمان سفر هوایی وزمینی

 درسفرهوایی:زمان سفر بستگی به شرکت هواپیمایی که با آن سفرمی کنیم وشرایط آب وهوایی داردکه ممکن است کمترویابیشترشود.

درسفرزمینی: بستگی به مسیرهایی است که انتخاب می کنیم ونوع خودرویی است که باآن مسافرت می کنیم است که این موضوع علت تفاوت درزمان سفرمی باشد.

​

مسیر هوایی تهران تا استانبول ۲ هزار و ۴۰ کیلومتر و مسیر هوایی تهران تا نجف ۷۷۰ کیلومتر است؛ یعنی مسیر هوایی رفتن به استانبول ۲ و نیم برابر نجف است.
فاصله هوایی تهران تا استانبول حدود ۲۰۴۰ کیلومتر است .مدت پرواز حدود ۳ ساعت

جلسه علنی مجلس شورای اسلامی با۹۳ غائب

جلسه علنی امروزچهارشنبه(۱ آذر ۱۴۰۲) مجلس برای بررسی برنامه هفتم توسعه با غیبت ۹۳ نماینده یعنی چیزی در حدود یک سوم آنها برگزار شد.
خبرگزاری تسنیم نوشت: جلسه علنی امروز مجلس شورای اسلامی که بررسی مراحل نهایی برنامه هفتم توسعه را به عنوان یک سندبالادستی و راهبردی در دستور کار داشت با حضور ۱۹۲ نماینده مجلس برگزار شد و این یعنی ۹۳ نماینده در جلسه حضور نداشتند.
اعتراض دولت، انکار پارلمان؛ سرنوشت نامعلوم برنامه هفتم در آخرین سال مجلس یازدهم.

​

اگرچه وضعیت نابسامان مجلس در مقاطع نزدیک به انتخابات، مسئله بی سابقه ای نیست ولی در وضعیت فعلی که مجلس درگیر بررسی برنامه مهم -و به تاخیر افتاده- هفتم توسعه است، عدم حضور نمایندگان نمی تواند قابل قبول باشد. خصوصاً اینکه لایحه بودجه سال آینده کشور نیز منتظر اتمام بررسی برنامه هفتم توسعه است تا بلافاصله در دستور کار قرار بگیرد.

​

لایحه برنامه هفتم توسعه بعد از یک تاخیر چند ماهه توسط دولت سابق، بالاخره درروز یکشنبه (۲۸ خرداد ۱۴۰۲) توسط سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور به مجلس شورای اسلامی تقدیم شد و با تشکیل کمیسیون تلفیق، بررسی آن در دستور کار قرار گرفت.

با این حال بسیاری از کارشناسان و تحلیل گران و البته برخی از همین نمایندگان مجلس شورای اسلامی به درستی از تاخیر بوجود آمده در این برنامه مهم انتقاد کرده بودند.

۹۰ نماینده غائب درجلسه علنی مجلس شورای اسلامی ۵ مهر ۱۴۰۲

۵ مهر ۱۴۰۲  نیز در جلسه علنی مجلس (با همین دستور کار بررسی برنامه هفتم توسعه) بیش از ۹۰ نماینده غیبت داشتند که با اعتراض برخی از نمایندگان حاضر مواجه شد؛ اعتراضی که حجت‌الاسلام ذوالنور نایب رئیس مجلس در واکنش به آن اعلام کرد: «مجلس هر ۵ سال یک بار لوایح برنامه توسعه را مورد بررسی قرار می‌دهد که در طول عمر مجلس مهمترین مطلب است و سالی یک بار هم لایحه بودجه را مورد بررسی قرار می‌دهیم لذا همکاران باید در مدت بررسی لوایح بودجه و برنامه توسعه در مجلس حضور داشته باشند.»

​

ظاهراً بار دیگر باید به نمایندگان مجلس یادآور شد که برای هر دقیقه برگزاری جلسات علنی چقدر هزینه صورت می گیرد و نمایندگان وظیفه دارند تا اولویت اولشان را حضور در مجلس و بررسی طرح ها و لوایح در دستور کار جلسه علنی قرار دهند خصوصاً آنکه مجلس درگیر بررسی برنامه مهم توسعه کشور باشد.

آنطور که« بهادری جهرمی »(سخنگوی دولت )پیش از این گفته، با درخواست نماینگان مجلس قرار بر این شده تا بررسی لایحه بودجه سال آینده کشور  نیز به زمان بعد از اتمام بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه موکول شود.

آتش بس۴روزه در غزه ۵۰ اسیراسرائیل درمقابل۱۵۰ اسیرفلسطینی

درچهل وهفتمین روز طوفان الاقصی ​تا ۲۰ ساعت دیگر

آزادی ۵۰ زن و کودک گروگان اسرائیلی در ازای آزادی ۱۵۰ زن و کودک فلسطینی در زندان های اسرائیل.

تضمین تردد آزاد مردم از شمال به جنوب غزه در امتداد خیابان صلاح الدین.

توقف ترافیک هوایی در جنوب در طول روزهای آتش بس و در شمال به مدت ۶ ساعت در روز.

سخنگوی وزارت امور خارجه قطر:«توافق آتش‌بس توافق شده در غزه»(بایک روزتأخیر)  از ساعت هفت صبح جمعه(۳ آذر ۱۴۰۲) به وقت محلی اجرایی می‌شود.

آتش بس۴روزه در غزه چهارشنبه ۲۲نوامبر ۲۰۲۳(۱ آذر ۱۴۰۲)

جنبش حماس در بیانیه‌ای از آتش بس ۴روزه در غزه خبر داد.

جنبش حماس در بیانیه‌ای تاکید کرد که بعد از مذاکرات سخت ‌و پیچیده که روزهای زیادی زمان برد به یاری خداوند و تلاش‌های گسترده قطری و مصری به توافق آتش بس انسانی (آتش بس موقت) به مدت چهار روز دست یافتیم.

در این بیانیه آمده است: بر اساس این توافق آتش بس دوطرفه انجام می شود و تمام اقدامات نظامی ارتش صهیونیستی در تمام مناطق نوار غزه متوقف می شود و تحرکات خودروهای نظامی رژیم صهیونیستی که به داخل نوار غزه نفوذ کرده‌اند نیر متوقف می‌شود.

همچنین صدها کامیون ویژه کمک‌های انسانی، امدادی، پزشکی و سوخت بدون استثنا وارد تمام مناطق  شمالی وجنوبی غزه خواهد شد.

بر اساس این آتش بس، ۵۰ اسیر صهیونیست زن وکودک زیر ۱۹ سال آزاد خواهند شد  و در مقابل نیز۱۵۰ زن وکودک زیر ۱۹سال فلسطینی موجود در زندانهای رژیم صهیونیستی آزاد می‌شوند.

در بخش دیگری از این بیانیه آمده است که پروازها در مدت ۴ روز آتش بس در جنوب متوقف خواهد شد.

در شمال نیز پروازها روزانه به مدت ۶ ساعت از ۱۰:۰۰صبح تا ۴:۰۰بعد از ظهر متوقف خواهد شد.

در مدت آتش بس رژیم صهیونیستی متعهد است که در تمام مناطق نوار غزه به هیچ فردی تعرض نکند و هیچ کس را بازداشت نکند.

در بخشی از این بیانیه همچنین آمده است که آزادی رفت و آمد مردم از شمال تا جنوب در طول خیابان صلاح‌الدین تضمین شده است.

در بخش دیگری از بیانیه آمده است که علیرغم تعلل رژیم صهیونیستی و تلاش برای طولانی کردن مذاکرات ، بندهای این توافق بر اساس رویکرد مقاومت و ملاحظات آن ایجاد شده است که هدف آن خدمت به مردم فلسطین و تقویت مقاومت در برابر رژیم صهیونیستی است.

در بخش دیگری آمده است: درحالی که آتش بس را اعلام می کنیم همزمان می‌گوییم که دست‌هایمان روی ماشه خواهد ماند و برای دفاع از ملت و بیرون کردن اشغالگران ایستاده‌ایم.به  ملت خود می‌گوییم که به خون و فداکاری آن‌ها و تحقق آزادی ‌و برپایی دولت فلسطینی مستقل به پایتختی قدس وفادار خواهیم ماند .

پیش از این تلویزیون اسرائیل اعلام کرد که کابینه رژیم صهیونیستی به توافق تبادل اسرا با جنبش حماس رای مثبت داد.

رویترز نیز به نقل از دفتر نتانیاهو این خبر را تایید کرد.

در این گزارش آمده است: کابینه بنیامین نتانیاهو بعد از ۶ ساعت بحث و بررسی با توافق آزادی ۵۰ اسیر اسرائیلی نزد حماس موافقت کرد.

رویترز اعلام کرد که توقف جنگ برای ۴ روز ادامه خواهد داشت و در این مدت ۵۰ اسیر اسرائیل که زن ‌و کودک هستند آزاد خواهند شد.

​

توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:شرایط آتش بس

حماس در بیانیه ای که در اکانت تلگرام خود منتشر کرد، مهمترین مفاد توافق را فاش کرد:

​

خیابان صلاح الدین غزه

آتش بس از سوی طرفین و توقف تمامی اقدامات نظامی ارتش اسرائیل در تمامی مناطق نوار غزه.
در طول دوره آتش‌بس، اسرائیل متعهد است که در تمام مناطق نوار غزه به کسی حمله و یا دستگیر نشود.

​
تضمین تردد آزاد مردم از شمال به جنوب در امتداد خیابان صلاح الدین.

توقف ترافیک هوایی در جنوب در طول روزهای آتش بس و در شمال به مدت ۶ ساعت در روز.
آزادی ۵۰ زن و کودک گروگان در ازای آزادی ۱۵۰ زن و کودک مردم ما در زندان های اسرائیل.
آوردن صدها کامیون کمک های بشردوستانه، امدادی، پزشکی و سوختی به تمام مناطق نوار غزه.
توقف حرکت خودروهای نظامی اشغالگران در حال نفوذ به نوار غزه.

 تمامی وزرای کابینه نتانیاهو به جز ۳ وزیر از حزب صهیونیست دینی از جمله ایتامار بن گویر، وزیر امنیت داخلی اسرائیل، این توافق را تایید کردند.

توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:آمارشهداء ومجروحین نوارغزه
دفتر اطلاع‌رسانی دولت حماس در غزه روز سه شنبه( ۳۰ آبان ۱۴۰۲)اعلام کرد:در جریان حملات رژیم صهیونیستی به غزه، ۱۴ هزار و ۱۲۸ نفر شهید شده‌اند که از این تعداد، پنج هزار و ۸۴۰ نفر کودک و سه هزار و ۹۲۰ نفر هم زن بوده‌اند.

در بیانیه این نهاد آمده است، رژیم صهیونیستی هزار و ۳۵۴ کشتار علیه ساکنان غزه انجام داده است که در پی آن، بیش از شش هزار و ۸۰۰ نفر مفقود شده‌اند.

خبرگزاری شهاب ضمن نقل این بیانیه گزارش داد، در این حملات، ۳۳ هزار نفر زخمی شدند که بیش از ۷۵ درصد از آنان، زن و کودک هستند.

به گفته این نهاد فلسطینی، ۶۰ درصد از واحدهای مسکونی در نوار غزه، در حملات اسرائیل یا به صورت کامل تخریب شده است یا دیگر قابل سکونت نیست.

​«گذرگاه العوجا»(نیتسانا)درمرز(مصر-اسرائیل)

یک روزتعویق آتش بس

سخنگوی وزارت امور خارجه قطر:«توافق آتش‌بس توافق شده در غزه»(بایک روزتأخیر)  از ساعت هفت صبح جمعه(۳ آذر ۱۴۰۲) به وقت محلی اجرایی می‌شود.

پس از وقفه یک روزه در اجرای توافق آتش‌بس و تبادل اسرا میان اسرائیل و مقاومت فلسطین، سخنگوی وزارت امور خارجه قطر امروز پنجشنبه(۱ آذر ۱۴۰۲) اعلام کرد این توافق از ساعت هفت فردا ،جمعه۲۴ نوامبر ۲۰۲۳(۳ آذر ۱۴۰۲) به وقت محلی وارد فاز اجرایی خواهد شد.

بامداد چهارشنبه، اسرائیل و حماس بر سر آتش‌بس و تبادل اسرا پس از پذیرش شروط مقاومت توسط تل‌آویو به توافق رسیدند و قرار بود این توافق امروز اجرا شود

​​​

 اما شامگاه چهارشنبه ۲۲ نوامبر ۲۰۲۳(۱ آذر ۱۴۰۲) «تزاخی هانگبی»(رئیس شورای امنیت داخلی اسرائیل) در بیانیه‌ای از تاخیر در آن خبر داد و گفت توافق تا قبل از روز جمعه اجرا نمی‌شود.

​

«ماجد الانصاری»(سخنگوی دستگاه دیپلماسی قطر) درباره اجرای توافق تأکید کرد که تماس‌ها با تمامی طرف‌ها و واسطه‌ها به پایان رسید و لیست اسامی افرادی که قرار است آزاد شوند، دریافت شد.

«محمد بن عبدالرحمن آل ثانی»(نخست‌وزیر و وزیر امور خارجه قطر) و(آنتونی بلینکن)وزیرامورخارجه آمریکا

«ماجد الانصاری» با بیان اینکه طی چهار روز ۵۰ اسیر در غزه آزاد خواهند شد، افزود: اولین گروه از اسرای غیرنظامی ساعت چهار عصر جمعه تحویل گرفته خواهد شد.

«سخنگوی وزارت امور خارجه قطر» همچنین خبر داد اولین گروه از اسرای غیرنظامی که قرار است آزاد شوند، شامل ۱۳ زن و کودک است.

سخنگوی وزارت امور خارجه قطر گفت: صلیب سرخ و هلال‌احمر بخش کاملی از عملیات تحویل اسرا خواهند بود.

مقام قطری همچنین ابراز امیدواری کرد «این آتش‌بس موقت انسانی سرآغاز عملیاتی بزرگ‌تر برای تحقق آتش‌بس دائمی و صلح دائمی باشد».

حکمی درقران که ۱۰ روزه لغوشد(آیه نجوا)شرط حرف خصوصی با پیامبردادن صدقه بود

آیه ۱۲ مجادله، درباره «درگوشی»صحبت کردن(نجوا) با پیامبر (ص) بودکه به «آیه نجوا» شهرت دارد.

آیت الله مکارم شیرازی: فاصله زمانی آیه۱۲ تا ۱۳ سوره مجادله ۱۰ روز بوده است.(یعنی فاصله بین حکم صدقه تا لغو این دستور)

«آیه صدقه درنجوا» سبب شده بودکه فقط  توفیق مصاحبت با پیامبر،فقط باثروتمندان بود(چون لازمه خلوت کردن ،خصوصی حرف زدن باپیامبر،صدقه دادن بود)واین موجب شده بودکه فقراازاین نعمت محروم شوند واین فقراراآزارمی داد وپولداران را جسورکرده بود«پُز» می دادند،تفخترمی کردند،یکجورایی «آیه لاکچری»شده بود،که خداوند این آیه( ۱۲ مجادله)را نسخ(لغو)کرد.

حکمی که بعداز۱۰روز لغوشد صدقه نجوی

یَأَیهَا الَّذِینَ ءَامَنُوا إِذَا نَجَیْتُمُ الرَّسولَ فَقَدِّمُوا بَینَ یَدَى نجْوَاشْ صدَقَةً ذَلِک خَیرٌ لَّکمْ وَ أَطهَرُ فَإِن لَّمْ تجِدُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ(۱۲)
ءَ أَشفَقْتُمْ أَن تُقَدِّمُوا بَینَ یَدَى نجْوَاشْ صدَقَتٍ فَإِذْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ تَاب اللَّهُ عَلَیْکُمْ فَأَقِیمُوا الصلَوةَ وَ ءَاتُوا الزَّکَوةَ وَ أَطِیعُوا اللَّهَ وَ رَسولَهُ وَ اللَّهُ خَبِیرُ بِمَا تَعْمَلُونَ(۱۳)مجادله

۱۲ - اى کسانى که ایمان آورده اید هنگامى که مى خواهید با رسول خدا نجوى کنید قبل از آن صدقه اى در راه خدا بدهید، این براى شما بهتر و پاکیزهتر است ، و اگر توانائى نداشته باشید خداوند غفور و رحیم است .
۱۳ - آیا ترسیدید فقیر شوید که از دادن صدقات قبل از «نجوا» خوددارى کردید؟ اکنون که این کار را نکردید و خداوند توبه شما را پذیرفت نماز را بر پا دارید و زکات را ادا کنید و خدا و پیامبرش را اطاعت نمائید وبدانید خداوند از آنچه انجام مى دهید باخبر است

«شأن نزول آیه ۱۲ تا ۱۳ سوره مجادله»(آیات لاکچری قرآن)

مرحوم «طبرسى» در «مجمع البیان» و جمعى دیگر از مفسران معروف در «شأن نزول آیه ۱۲ و ۱۳ سوره مجادله» چنین نقل کرده اند: جمعى از «اغنیاء» خدمت پیامبر (ص) مى آمدند و با او «نجوی» مى کردند (این کار علاوه بر این که وقت گرانبهاى پیغمبر(ص) را مى گرفت مایه نگرانى مستضعفین و موجب امتیازى براى اغنیاء بود).

«راه سوءاستفاده از آیه نجوا مسدودشد»«نجوی»

در اینجا خداوند نخستین آیات فوق را نازل کرد و به آنها دستور داد که قبل از «نجوا»کردن با پیامبر(ص) صدقه اى به مستمندان بپردازند، «اغنیاء» وقتى چنین دیدند از «نجوی» خوددارى کردند، آیه دوم نازل شد (و آنها را ملامت کرد و حکم آیه اول را نسخ نمود) و اجازه«نجوا» به همگان داد (ولى نجوى در مورد کار خیر و اطاعت پروردگار).

بعضى از مفسران نیز تصریح کرده اند که هدف گروهى از نجوى کنندگان این بود که از این راه برترى بر دیگران کسب کنند پیامبر(ص) هم روى بزرگوارى خاص خود در عین این که ناراحت بود از آنها ممانعت نمى کرد تا این که قرآن آنها را از این کار نهى نمود.

در بخشى از آیات گذشته سخن از مسئله« نجوا» بود آیات مورد بحث ادامه و تکمیلى است براى همان مطلب .

نخست مى فرماید:اى کسانى که ایمان آورده اید هنگامى که مى خواهید با رسول خدا« نجوى» کنید پیش از آن صدقه اى در راه خدا بدهید «یَأَیهَا الَّذِینَ ءَامَنُوا إِذَا نَجَیْتُمُ الرَّسولَ فَقَدِّمُوا بَینَ یَدَى نجْوَاشْ صدَقَة»
چنانکه در شأن نزول گفتیم این دستور به خاطر آن بود که گروهى از مردم مخصوصا از اغنیا مرتبا مزاحم پیامبر(ص) مى شدند و با او «نجوا» مى کردند، کارى که مایه اندوه دیگران ، و یا کسب امتیاز بى دلیلى براى اینان بود، بعلاوه موجب تضییع اوقات گرانبهاى پیامبر(ص) مى شد، حکم فوق نازل گشت و آزمونى بود براى آنها و نیز کمکى به مستمندان و وسیله مؤ ثرى براى کم شدن این مزاحمتها.
سپس مى افزاید: این براى شما بهتر و پاکیزه تر است «ذَلِک خَیرٌ لَّکمْ وَ أَطهَر»
اما خیر بودن این صدقه هم براى «متمکّنان»(ثروتمندان) بود ، زیرا موجب ثوابى مى شد، و هم براى نیازمندان ، چرا که وسیله کمکى به آنها محسوب مى گشت .
و اما «أَطهَر» بودنش از این نظر بود که قلوب اغنیا را از حب مال مى شست ، و قلوب نیازمندان را از کینه و ناراحتى ، زیرا هنگامى که نجوى از صورت مجانى در مى آید و نیاز به دادن صدقه اى داشت طبعا کمتر مى شد همان گونه اى که شد و این یکنوع پاکیزه گى براى محیط فکرى و اجتماعى مسلمانان بود.
ولى از آنجا که اگر وجوب صدقه قبل از «نجوا» عمومیت مى داشت فقرا از طرح مسائل مهم یا نیازهاى خود در برابر پیامبر(ص) به صورت «نجوا» محروم مى شدند، در ذیل آیه حکم صدقه را از این گروه برداشته مى فرماید:اگر توانائى نداشته باشید خداوند غفور و رحیم است«فَإِن لَّمْ تجِدُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِیم»
و به این ترتیب آنها که تمکن مالى داشتند دادن صدقه قبل از نجوى براى

آنان واجب بود، و آنها که نداشتند بدون آن مى توانستند با پیامبر (ص) نجوى کنند.
جالب اینکه دستور فوق تاثیر عجیبى گذاشت و آزمون جالبى شد و همگى جز یک نفر از دادن صدقه و نجوى خوددارى کردند، و او امیر مؤ منان على (ع) بود اینجا بود که آنچه لازم بود روشن شود شد و آنچه باید مسلمانان از این دستور بفهمند و درس گیرند گرفتند، لذا آیه بعد نازل گردید و این حکم را نسخ کرد و فرمود:آیا ترسیدید فقیر شوید که از دادن صدقه قبل از نجوى خوددارى کردید؟! ااشفقتم ان تقدموا بین یدى نجواکم صدقات.
معلوم مى شود حب مال در دل شما از علاقه به «نجوای» پیامبر (ص) بیشتر است ، و نیز معلوم مى شود در این «نجواها» غالبا مسائل حیاتى مطرح نمى شد، و گرنه چه مانعى داشت که این گروه قبل از «نجوا»صدقه ای مى دادند و «نجوی» مى کردند، به خصوص اینکه مقدار خاصى براى «صدقه» نیز تعیین نشده بود و مى توانستند با مبلغ کمى این مشکل را حل کنند.
سپس مى افزاید:اکنون که این کار را نکردید ، و خود به تقصیر خویشتن پى بردید و خداوند شما را بخشید، و توبه شما را پذیرفت ، نماز را بر پا دارید و زکات را ادا کنید، و خدا و پیامبرش را اطاعت نمائید، و بدانید خداوند از آنچه انجام مى دهید با خبر است «فَإِذْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ تَاب اللَّهُ عَلَیْکُمْ فَأَقِیمُوا الصلَوةَ وَ ءَاتُوا الزَّکَوةَ وَ أَطِیعُوا اللَّهَ وَ رَسولَهُ وَ اللَّهُ خَبِیرُ بِمَا تَعْمَلُونَ»
تعبیر به «توبه» نشان مى دهد که آنها در «نجواها»ی قبلى مرتکب گناهى شده بودند، خواه به خاطر تظاهر و ریا، و یا آزار پیامبر (ص) و یا «ایذاء» مؤ منان فقیر.
گرچه در این آیه سخنى صریحا درباره «جواز نجوا» بعد از این ماجرانیامده ، ولى تعبیر آیه نشان مى دهد که «حُکم سابق» برداشته شد.
اما دعوت به اقامه نماز و اداء زکات و اطاعت خدا و پیامبر (ص) به خاطر اهمیت آن است و نیز اشارهاى است به اینکه اگر بعد از این «نجوا» مى کنید باید در مسیر اهداف بزرگ اسلامى و در طریق اطاعت از خدا و رسول (ص) باشد.

«چرا وجوب صدقه قبل از نجوى کردن با پیامبر تشریع شد و بعد از مدت کوتاهى نسخ گردید؟»

پاسخ این سؤ ال را به خوبى مى توان از قرائن موجود در آیه فوق و «شأن نزول» آن به دست آورد، «هدف آزمایشى بود»، براى افراد پر ادعائى که از این طریق «اظهار علاقه خاصى به پیامبر» (ص)مى کردند، معلوم شد این اظهار علاقه ها تنها در صورتى است که «نجواى مجانى» باشد، اما هنگامى که نیاز به بذل مقدارى مال داشت خاموش ‍ شدند.
از این گذشته ، این حکم براى همیشه در مسلمانان اثر گذارد، و نشان داد تا ضرورتى نباشد نباید وقت گرانبهاى پیامبر (ص) و دیگر رهبران بزرگ اسلامى را با «نجوا» گرفت ، و وسیله ناخشنودى مردم را فراهم ساخت ، و در حقیقت کنترلى بود براى «نجواها» در آینده .
بنابراین «حکم مزبور از آغاز جنبه موقتى داشته ، و پس از آنکه هدف آن تامین گردید نسخ شد»، زیرا ادامه آن نیز مشکلى ایجاد مى کرد، چرا که گاه مسائل ضرورى پیش مى آمد که لازم بود به طور خصوصى با پیامبر (ص ) در میان گذارده شود، چنانچه «حکم صدقه» باقى مى ماند اى بسا این ضرورتها از دست میرفت ، و افراد یا جامعه اسلامى زیان مى دیدند.
به طور کلى در موارد «نسخ»(لغو) ، حکم همیشه از اول جنبه محدود و موقت داشته ، هر چند مردم از این معنى احیانا آگاه نبوده و آنرا همیشگى تصور مى کردند.

«مدت حکم صدقه برای نجوی ۱۰روز»

بعضى آنرا یکساعت ، و بعضى یکشب ، و بعضى ده روز ذکر کرده اند، و ظاهر همان قول سوم است چرا که «یک ساعت و یک شب» براى یک چنین امتحانى هرگز کافى نبود، چرا که مى توانستند «معتذر»شوند(عذربیاورند) که در این مدت کوتاه موجبى براى «نجوى» پیش نیامد، ولى مدت ده روز مى تواند حقایق را روشن سازد، و زمینه اى براى ملامت و سرزنش متخلفان فراهم کند./تفسیرنمونه جلد۲۳ 

توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:مطالبی که درادامه می بینیدازسایت آیت الله ناصر مکارم شیرازی اخذشده است.

در سوره «مجادله» آیه ۱۲ و۱۳ آمده است: «یا اَیِّهَا الّذینَ آمَنْوا اِذا ناجَیْتُمُ الرَسُولَ فَقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَىْ نَجْواکُمْ صَدَقَةً ذلِکَ خَیرٌ لَکُمْ وَ اَطْهَرُ فَاِنْ لَمْ تَجِدُوا فَاِنَّ اللهَ غَفُورٌ رَحیم * ءَاَشْفَقْتُمْ اَنْ تُقَدِّمْوا بَیْنَ یَدَىْ نَجْواکُمْ صَدَقات فَاِذْلَمْ تَفْعَلُوا وَ تابَ اللهُ عَلَیْکُمْ فَاَقیمُوا الصَّلوةَ وَ آتُوا الزَّکاةَ وَ اطیعُواللهَ وَ رَسُوْلَهُ وَ اللهُ خَبیرٌ بِما تَعْمَلُونَ»؛ (اى کسانى که ایمان آورده اید! هنگامى که مى خواهید با پیامبر(صلى) نجوا کنید [سخنان درگوشى بگویید] قبل از آن صدقه اى [در راه خدا] بدهید؛ این براى شما بهتر و پاکیزه تر است. و اگر توانایى نداشته باشید، خداوند آمرزنده و مهربان است. آیا ترسیدید [فقیر شوید] که از دادن صدقات قبل از نجوا خوددارى کردید؟! اکنون که این کار را نکردید و خداوند توبه شما را پذیرفت، نماز را برپا دارید و زکات را ادا کنید و خدا و پیامبرش را اطاعت نمایید و [بدانید] خداوند از آنچه انجام مى دهید آگاه است).

از قرائن موجود در این دو آیه و همچنین از شأن نزول هایى که بسیارى از مفسران از جمله مرحوم طبرسى در «مجمع البیان» و فخر رازى در «تفسیر کبیر» و قرطبى در تفسیر «الجامع لاحکام القرآن» و آلوسى در «روح المعانى» و غیر آنها آورده اند، چنین استفاده مى شود که گروهى از مسلمانان ـ و به گفته جمعى از مفسّران گروهى از اغنیاء و ثروتمندان ـ براى کسب موقعیّت نزد مردم در هر موضوع کوچکى با پیامبر به نجوى و سخنان در گوشى مى پرداختند بى آنکه به این حقیقت توجّه داشته باشند که وقت پیامبر(ص) با ارزش تر از آن است که براى مسائل کم ارزش یا بى ارزش در اختیار یک فرد قرار گیرد؛ به علاوه این کار مایه ناراحتى مستضعفان و موجب امتیازى براى اغنیاء بود؛ و گاه ایجاد بدبینى مى کرد.

اینجا بود که نخستین آیه از دو آیه بالا نازل شد و به مسلمانان دستور داد: «اگر مى خواهید با پیامبر(حضرت محمد) نجوى کنید، قبل از این کار، صدقه اى در راه خدا بدهید».

این دستور آزمون جالبى به وجود آورد و سنگ محکى بود براى مدعیان قرب به پیامبر(صلى الله علیه وآله)؛ چرا که همگى جز یک نفر از دادن صدقه و نجوى خوددارى کردند، و آن یک نفر کسى جز امیرمؤمنان على(علیه السلام) نبود. در اینجا آنچه لازم بود روشن شود و مسلمانان بفهمند و عبرت گیرند، روشن شد و درس لازم را گرفتند.

کمى بعد آیه دوّم نازل شد و این حکم را نقض کرد و معلوم شد حبّ مال در دل بعضى از علاقه به نجوى با شخص پیامبر(صلى الله علیه وآله) بیشتر است و نیز معلوم شد این نجواها غالباً درباره مسائل غیر ضرورى بوده و به منظور کسب موقعیت اجتماعى صورت مى گرفته است.
در اینجا روایات متعدّدى وارد شده است که تنها کسى که به این آیه در قرآن مجید عمل کرد، على(علیه السلام) بود.

در شواهد التنزیل از مجاهد از على(علیه السلام) چنین نقل شده است که فرمود: «اِنّ فى القُرآنِ لآیَةً ما عَمِلَ بِها اَحَدُ قَبْلى وَ لا بَعْدى وَ هِىَ آیَةُ النَّجْوى، قالَ کانَ لى دِیْنارُ فَبِعْتُهُ بِعَشَرَةِ دَراهِمَ، فَکُلَّما اَرَدْتُ اَنْ اُناجَى النَّبِىَّ(صلى الله علیه وآله) تَصَدَّقْتُ بِدِرْهَم مِنهْ ثُمَّ نُسِخَتْ»(۱)؛ (در قرآن آیه اى است که هیچ کس قبل از من و نه بعد از من، به آن عمل نکرده و نخواهد کرد و آن آیه نجوى است، من دینارى داشتم، آن را به ده درهم فروختم، هر زمانى مى خواستم با پیامبر(صلى الله علیه وآله) نجوى کنم، درهمى را صدقه مى دادم، سپس این آیه نسخ شد).

در روایت دیگرى از ابوایوب انصارى نقل شده که این آیه درباره على(علیه السلام) نازل شده، و على(علیه السلام) ده بار با پیامبر(صلى الله علیه وآله) نجوى کرد و در هر بار یک درهم صدقه مى داد.(۲)

باز در همان کتاب در حدیث دیگرى از مجاهد آمده است که در قرآن آیه اى است که جز على بن ابیطالب(علیه السلام) به آن عمل نکرده تا زمانى که نسخ شد و آن آیه «یا ایُّها الذینِنَ آمَنوا اِذا ناجَیْتُمُ الرَسُولَ...» است. او با رسول خدا(صلى الله علیه وآله) نجواى کرد و یک دینار صدقه داد.(۳)

در آن کتاب روایات متعدد دیگرى در این زمینه نقل شده که بالغ بر ده روایت مى شود!

سیوطى در تفسیر روائى «الدرُّ المنثور» این روایت را از طرق متعدد (بیش از هفت طریق) بیان کرده است؛ مخصوصاً از حاکم نیشابورى با اعتراف به اینکه این حدیث، حدیث صحیحى است از على(علیه السلام) نقل مى کند که: «در قرآن مجید آیه اى است که هیچ کس قبل یا بعد از من به آن عمل نکرده و نخواهد کرد». سپس ادامه حدیث را به همان گونه که در بالا از شواهدالتنزیل آوردیم ذکر نموده است.(۴)

در همان کتاب از گروه زیادى از راویان اخبار از على(علیه السلام) نقل مى کند که رسول خدا(صلى الله علیه وآله) درباره تعیین مقدار این صدقه با على(علیه السلام) به مشورت پرداخت. فرمود: دینار را چگونه مى بینى؟ عرض کرد: مردم توانائى آن را ندارند؛ فرمود: نصف دینار چطور؟ عرض کرد: توانایى آن را هم ندارند؛ فرمود پس چه اندازه باشد خوب است. فرمود: «شَعیرَة»؛ (به اندازه وزن یک جو طلا) پیامبر(صلى الله علیه وآله) فرمود: «اِنَّکَ لَزَهیدُ»؛ (مقدار آن را کم گفتى)، چیزى گذشت که آیه «ءَاَشْفَقْتُمْ ...» نازل شد و حکم سابق نسخ شد. على(علیه السلام) مى فرماید: «به وسیله من خداوند بر این امّت تحفیف داد و بار آنها را سبک کرد».(۵)

در اینجا حدیث جالبى است که «برسوئى» در تفسیر «روح البیان» از عبدالله بن عمر بن خطاب نقل مى کند که مى گفت: «کانَ لِعَلِىٍّ(علیه السلام) ثَلاثٌ لَوْ کانَتْ لى واحِدَةٌ مِنْهُنَّ کانَ اَحَبَّ اِلَّى مِنْ حُمُرِ النَّعَمِ تَزْویجُهُ فاطِمَةَ (علیها السلام) وَ اِعْطاؤهُ الرّایَةَ یَوْمَ خَیْبَر وَ آیَةُ النَّجْوى»؛ (على(علیه السلام) سه فضیلت داشت که اگر یکى از آنها براى من بود بهتر از گروه شتران سرخ مو بود [این تعبیر در میان عرب براى اشاره به گران‌بهاترین اشیاء به کار برده شده و به صورت ضرب المثلى به هنگام بیان اشیاء بسیار نفیس ذکر مى شد] نخست تزویج پیامبر(صلى الله علیه وآله) فاطمه زهرا(علیها السلام) را به على(علیه السلام) و دیگر دادن پرچم به دستش در روز خیبر، و دیگر آیه نجوى).(۶)

زمخشرى نیز آن را در «کشّاف» آورده است.(۷) همچنین قرطبى در تفسیر «الجامع لاحکام القرآن»(۸) و طبرسى در «مجمع البیان».(۹)

در واقع «عبدالله بن عمر» انگشت روى سه مسأله حساس گذاشته است. فاطمه(علیها السلام) که به گفته پیامبر «سَیِّدَةُ نِساءِ الْعالَمینَ مِنَ الاَوَّلینَ و الآخَریْنَ»؛ (بانوى تمام جهانیان از اولین تا آخرین بود) همتایى جز على(علیه السلام) نداشت که او ابر مرد تاریخ بشر بعد از پیامبر(صلى الله علیه وآله) بود. مسأله دادن پرچم به دست على(علیه السلام) در روز جنگ خیبر و او را به لقب «کَرّارٌ غَیْرُ فَرّار» مفتخر ساختن بعد از آنکه دیگران رفتند و کارى از پیش نبردند و پیروزى چشم گیرى که از این طریق حاصل شد یک فضیلت بى‌مانند است. همچنین وجود آیه اى در قرآن که تنها على(علیه السلام) به آن عمل کرده است.

عجب اینکه بعضى اصرار دارند که این فضیلت را کم رنگ کرده، بلکه فضیلت بودنش را به کلى انکار کنند! و طبق معمول به سراغ عذرهاى مختلف و دلائل سست و بى پایه اى بروند.

گاه مى گویند اگر بزرگان صحابه اقدام به این کار نکردند نیازى به آن ندیدند! و گاه مى گویند وقت کافى نداشتند چون آیه به زودى نسخ شد! و گاه مى گویند دیگران فکر مى کردند اگر اقدام به صدقه و نجوى کنند موجب ناراحتى فقراء و وحشت اغنیا مى گردند و فقرا توانائى ندارند مثل آن را انجام دهند و اغنیاء که توانائى دارند اگر آن را ترک کنند مورد ملامت قرار مى گیرند. بنابراین عمل نکردن دیگران به این آیه سلب فضیلتى از آنها نمى گردد.(۱۰)

ولى این مفسران بزرگ گویا آیه دوم را به هنگام این بهانه تراشى ها اصلا فراموش کرده اند؛ زیرا قرآن نجوى کنندگان پیشین را که بعد از نزول حکم صدقه آن را ترک کردند مورد ملامت و سرزنش قرار داده و مى گوید: «ءَاَشْفَقْتُمْ اَن تُقَدِّمُوا بَیْنَ یَدَىْ نَجْواکُمْ صَدَقات»(۱۱)؛ (آیا ترسیدید [فقیر شوید] که از دادن صدقات قبل از نجوى خوددارى کردید؟!).

سپس قرآن این کار را همانند یک گناه مى شمرد و با جمله «وَ تابَ اللهُ عَلَیْکُمْ» آنها را مشمول توبه الهى قرار مى دهد و براى جبران این عمل بد دستور به اقامه نماز و أداى زکات و اطاعت خدا و پیامبر می‌دهد.

اگر وقت کوتاه بوده جاى سرزنش و ملامت نیست و نیازى به توبه الهى ندارد و اگر هدف آنها کمک به جلب قلب فقرا و دفع وحشت اغنیا بوده کارى در خور تشویق و قدردانى است؛ پس چرا خداوند آنها را سرزنش مى کند و سخن از توبه به میان مى آورد؟ پس با توجه به این آیه به خوبى روشن مى شود که کار آنها ناپسند بوده است.

حقیقت این است که هنگامى که مسائلى پیش مى آید که با پیش‌داورى هاى این برادران سازگار نیست، همه چیز حتى آیات قرآن به فراموشى سپرده مى شود، در حالى که پیش چشم آنها است.

باز در اینجا بعضى براى کم رنگ کردن این فضیلت مى گویند: فاصله میان آیه نجوى و نسخ آن فقط یک ساعت بود. به همین دلیل بزرگان صحابه موفق به عمل کردن به آن نشدند. اینها نیز از همان گروه فراموش کارانند. که توجه به لحن آیه ناسخ نکرده اند، آیه اى که گروهى از اصحاب را ملامت مى کند که چرا از ترس فقر، صدقه را ترک کردند و از نجوا چشم پوشى نمودند و هم اکنون خداوند توبه آنها را مى پذیرد.

یَأَیهَا الَّذِینَ ءَامَنُوا إِذَا نَجَیْتُمُ الرَّسولَ فَقَدِّمُوا بَینَ یَدَى نجْوَاشْ صدَقَةً ذَلِک خَیرٌ لَّکمْ وَ أَطهَرُ فَإِن لَّمْ تجِدُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِیمٌ(۱۲)
ءَأَشفَقْتُمْ أَن تُقَدِّمُوا بَینَ یَدَى نجْوَاشْ صدَقَتٍ فَإِذْ لَمْ تَفْعَلُوا وَ تَاب اللَّهُ عَلَیْکُمْ فَأَقِیمُوا الصلَوةَ وَ ءَاتُوا الزَّکَوةَ وَ أَطِیعُوا اللَّهَ وَ رَسولَهُ وَ اللَّهُ خَبِیرُ بِمَا تَعْمَلُونَ(۱۳)مجادله

اگر فاصله میان این دو، تنها یک ساعت بوده جایى براى این گفتگوها نخواهد بود، بنابراین، مناسب همان روایتى است که مى گوید: فاصله میان آن دو، ده روز بوده است.(۱۲،۱۳مجادله)

توضیح مدیریت سایت- پیراسته فر:یعنی فاصله بین نزول آیه ۱۲ تا ۱۳ مجادله ده روز بوده«ازدستورصدقه تا لغو این دستور»

پی نوشت:
۱- شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، حسکانى، عبید الله بن احمد، تحقیق: محمد باقر محمودى، سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامى، چاپ تهران، ۱۴۱۱قمری، چاپ اول، ج ‏۲، ص ۳۱۲، سوره مجادلة، آیات ۱۲ الى ۱۳، ح ۹۵۱.

۲- همان، ص ۳۲۴، ح ۹۶۶.
۳- همان، ج ۲، ص ۳۲۰.
۴- الدر المنثور فى تفسیر المأثور، سیوطى، جلال الدین، کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى، قم، ۱۴۰۴ق، ج ‏۶، ص ۱۸۵، سوره مجادلة، آیات ۱۲ الى ۱۳.
۵- همان.
۶- تفسیر روح البیان، حقى بروسوى، اسماعیل، دارالفکر، بیروت، بى تا، ج ‏۹، ص ۴۰۷، سوره مجادلة، آیة ۱۳.
۷- الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، زمخشرى، محمود، دار الکتاب العربی، بیروت، ۱۴۰۷ق، چاپ سوم، ج ‏۴، ص ۴۹۴، سوره مجادلة، آیات ۱۲ الى ۱۳.
۸- الجامع لأحکام القرآن، قرطبى، محمد بن احمد، انتشارات ناصر خسرو، تهران، ۱۳۶۴، چاپ اول، ج ‏۱۸، ص ۳۰۲، سوره مجادلة، آیة ۱۲.
۹- مجمع البیان فى تفسیر القرآن، طبرسى، فضل بن حسن، انتشارات ناصر خسرو، تهران، ۱۳۷۲، چاپ سوم، ج ۹، ص ۳۷۹، النزول.
۱۰- مفاتیح الغیب، فخرالدین رازى، ابوعبدالله محمد بن عمر، دار احیاء التراث العربى، بیروت، ۱۴۲۰، چاپ سوم، ج ‏۲۹، ص ۴۹۶، سوره مجادلة، آیة ۱۲؛ روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم، آلوسى، سید محمود، تحقیق: على عبدالبارى عطیه، دارالکتب العلمیه، بیروت، ۱۴۱۵، چاپ اول، ج ‏۱۴، ص ۲۲۵، سوره مجادلة، آیات ۸ الى ۲۲.
۱۱- سوره مجادله، آیه ۱۳.
۱۲- در روح المعانى فى تفسیر القرآن العظیم، آلوسى، سید محمود، تحقیق: على عبدالبارى عطیه، دارالکتب العلمیه، بیروت، ۱۴۱۵ ق، چاپ اول، ج ‏۱۴، ص ۲۲۵، سورة مجادلة، آیات ۸ الى ۲۲ این قول از مقاتل که معاصر منصور دوانیقى است و از شاگردان تابعین است نقل شده است.
۱۳- گردآوری از کتاب: پیام قرآن، مکارم شیرازی، ناصر، با همکاری جمعی از فضلا و دانشمندان، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ۱۳۸۶ق، چاپ ششم، ج ۹، ص ۳۳۵.