یک ماه پس از بازگشایی کلیسای سابق «ایاصوفیه» و تبدیل آن به«مسجدایاصوفیه»:دستورتبدیل«کلیسای رهاییبخش پاک خورا»به«مسجدکاریه»(Kariye Mosque)صادر شد و دوشنبه (۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۳)افتتاح شد.
افتتاح «مسجد تقسیم»استانبول
«رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه، روزجمعه، ۷ خرداد ۱۴۰۰ با حضور در مراسم نماز جمعه که در مسجد جدید در میدان تقسیم استانبول برگزار شد، این مسجد را افتتاح کرد.
آقای اردوغان در سخنرانی روز جمعه خود در این مسجد گفت :ساخت این مسجد محصول یک تلاش ۱۵۰ ساله است و این مسجد را پس از دو مرکز مذهبی دیگر ( چاملیجا و ایاصوفیه استانبول) «سومین میراث معنوی» این شهر است.
مسجد جدید در کنار «میدان تقسیم» در کنار بنای یادبود «کمال آتاتورک» که در مرکز میدان واقع شده و نماد جمهوری سکولار ترکیه محسوب میشود ساخته شده است، ساخت آن بیش از ۴ سال به طول انجامید.
توضیحات مدیریت سایت-پیراسته فر:«مصطفی کمال آتاتورک»(مصطفی کمال پاشا)معروف به آتاتورک، در جنگ جهانی اول به عنوان فرمانده لشکر ۱۹ ارتش عثمانی در نبرد چاناکقلعه شرکت کرد و به دلیل موفقیت در متوقف کردن حملات دشمن در گالیپولی به شهرت زیادی دست یافت.درسال ۱۹۲۰ رئیس پارلمان ترکیه بود ،درسال ۱۹۲۳ باتاسیس نظام جمهوریت ترکیه ،به ریاست جمهوری رسیدوسرانجام سن ۵۷ سالگی در ۱۰ نوامبر ۱۹۳٨(۱۹ آبان ۱۳۱۷) درگذشت.
«ایاصوفیه»(واژه یونانی به معنی دانایی مقدس) در قرن ششم میلادی به فرمان« ژوستینین یکم» از امپراتوران روم شرقی (بیزانس) ساخته شد و محل تاجگذاری پادشاهان مسیحی بیزانس بود.
در سال ۱۴۵۳میلادی(۸۳۲شمسی) سلطان محمد، پادشاه جهانگشای عثمانی، شهر«کنستانتین» (قسطنطنیه) را فتح کرد، نام آن را به استانبول برگرداند و آن را پایتخت خود ساخت. او که مسلمانی مؤمن بود، ایاصوفیه را به مسجد تبدیل کرد. در دوره سلطان سلیمان اول (سلیمان قانونی) نقش ونگارها و نمادهای مسیحی داخل ایاصوفیه پوشانده شد ،بااصلاحات اندکی این مکان را به مسجدتبدیل کردندحتی روز سوم فتح استانبول، درهمین مسجد نماز جمعه به امامت آق شمسالدین اقامه می شد خطبه به نام پادشاه فاتح عثمانی خوانده شد.
اما از سال ۱۹۳۴میلادی( ۱۳۱۳شمسی) این بنا با حکم «آتاتورک» بنیانگذار دولت مدرن ترکیه به موزه تبدیل گردید و در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت.
رضاشاه، ۱۲ خرداد ۱۳۱۳، در رأس یک هیأت ۱۷ نفره که اکثرشان نظامی بودند وارد آنکارا شد. در این سفر ۳۸ روزه که تنها سفر خارجی رضاشاه بود دو پیمان دوستی و امنیت و رفع اختلاف مرزی در آنکارا بین دو کشور به امضا رسید.
همراهان رضاشاه درسفرترکیه
باقر کاظمی وزیر امور خارجه، حسین سمیعی رئیس تشریفات داخلی، حسین شکوه رئیس دفتر مخصوص، قرهگوزلو رئیس تشریفات، امیر لشکر امانالله جهانبانی، سرتیپ عبدالرضا افخمی، سرتیپ صادق کوپال، سرهنگ حسن ارفع، سروان محمود خسروانی، سروان حسینقلی اسفندیاری، سروان عبدالله ظلی، سروان علیاصغر مزینی، ستوان یکم محسن قدیمی، عباس فروهر معاون تشریفات وزارت خارجه، حسین قدسی منشی وزیر خارجه، یوسف شکرانی عضو دربار و اسدالله ارفع رئیس بخش رمز ستاد ارتش،و... اعضای هیأت همراه رضاشاه را در سفر به ترکیه تشکیل میدادند
ضیافت شام اتاتورک، از راست: حسین سمیعی، رشدی آراس (وزیر خارجه ترکیه)، مصطفی کمال پاشا، رضا شاه، باقر کاظمی، صادق صادق، حسن ارفع، محمدصادق کوپال، کاظم پاشا (رئیس مجلس ترکیه)، عصمت اینونو، فخراالدین پاشا (رئیس ستاد ارتش ترکیه)، عبدالرضا افخمی و...
سفررضاشاه به ترکیه ۱۲ خرداد ۱۳۱۳ بترتیب از راست..حسن ارفع، امان الله جهانبانی، صادق صادق، عصمت اینونو، آتاتورک، رضا شاه
مستشارالدوله(صادق خان صادق) سفیر کبیر ایران در ترکیه که ازملازمان رضاشاه دراین سفربوده ازاولین اظهارات رضاشاه که حاکی از تأثیرپذیری وی از مشاهده زنان ترک بوده می گوید:
«شبی پس از پایان ضیافت رسمی باشکوه وقتی رضاشاه به عمارت حزب خلق که محل اقامت او در آنکارا بود مراجعت کرد تا پاسی از شب نخوابید و در تالار بزرگ خانة ملت قدم میزد و فکر میکرد و گاه گاه بلند میگفت: «عجب!عجب!» وقتی چشمان شاه متوجه من شد که در گوشة تالار ایستاده بودم فرمود: «صادق! من تصور نمیکردم تُرکها تا این اندازه ترقی کرده و در اخذ تمدن اروپا جلو رفته باشند. حالا میبینیم که ما(ایران) خیلی عقب هستیم؛ مخصوصاً در قسمت تربیت دختران و بانوان... هنوز عقب هستیم و فوراً باید با تمام قوا به پیشرفت سریع مردم، مخصوصاً زنان اقدام کنیم.»
از راست. عبدالقدیر آزاد، حسین مکی، محمد مصدق، ابوالحسن حائریزاده و مظفر بقایی
سفر رضاشاه به ترکیه در ۱۳۱۳ شمسی، بر نگرش او درباره میزان عقبماندگی ایرانیان نسبت به ترکها اثرگذار بود و او را نسبت به اجرای کشف حجاب مصمم کرد. وی پس از سفر، به مستشارالدوله صادق، سفیر کبیر ایران در ترکیه گفت:«هنوز عقب هستیم و فوراً باید با تمام قوا به پیشرفت سریع مردم خصوصاً زنان اقدام کنیم»./حسین مکی، تاریخ بیستساله ایران، ج ۶، ۱۳۵۸ ص۱۵۷.
بازدیدرضاشاه ازیکی ازمدارس دخترانه ۱۳۱۴ -یک سال بعدازسفراروپا
سید محسن محلاتی(محسن صدر) مشهوربه«صدرالاشراف» (متولد۱۲۵۰ )نخستوزیرچهارماهه ایران(تابستان ۱۳۲۴) که مدتی ریاست مجلس سنارانیزتجربه کرده است،در خاطرات خود از تأثیر سفر ترکیه بر رضاشاه یاد کرده و نوشته است: «رضاشاه پس از مسافرت به ترکیه در اغلب اوقات ضمن اشاره به پیشرفت سریع ترکیه، از رفع حجاب زنها و آزادی آنان صحبت و تشویق میکرد»/صدر، خاطرات صدرالاشراف، ۱۳۶۴، ص۳۰۲
سرلشکرحسن ارفع می گوید: «مصلح ایرانی به دیدار همتای ترکش آمده بود تا بیاموزد و با دیدار از یک کشور پیشرفتهتر، از پیشرفتی که در ترکیه حاصل آمده بود، بهره فراوان برد و پس از بازگشت بیدرنگ دست به کار شد تا آنچه را در آنجا آموخته بود، به کار گیرد»
یحیی دولتآبادی نیز نوشته است: «از آنجا که آتاتورک دعوت متقابل را پذیرفته بود، رضاشاه میخواست تا زمان بازدیدهمتایش، ایران را با چنان سرعتی مدرن سازد که آتاتورک عقبماندگی نسبی ایران را مشاهده نکند.»/اتابکی، تجدد آمرانه: جامعه و دولت در عصر رضاشاه، ۱۳۸۵، ص۲۲۰.
آتاتورک هیچوقت به ایران سفرنکرد وامادر اسفند ۱۳۱۵ هیئتی از ترکیه به ریاست جمال حسنی تارای نماینده مجلس این کشور به ایران آمدند.
واقعه مسجدگوهرشاد(تیرماه ۱۳۱۴)مشهدنیردرادامه همین اروپاگرایی بود.
فرمان کشف حجاب به صورت رسمی در ۱۷ دی ۱۳۱۴ صادر شد.
در این روز، جشنی از طرف «علی اصغر حکمت»(وزیرمعارف دولت رضاشاه) که خود نقش فعال و مؤثری در این ماجرا داشت، در دانشسرای مقدماتی و در حضور رضاشاه برپا شد. در این جشن همسر و دختران شاه و جمعی از همسران وزیران و وکیلان بدون حجاب شرکت داشتند.
«رضاشاه» طی نطقی همه زنان را به عدم استفاده از حجاب تشویق نمود« تاکنون نیمی از جمعیت کشور به حساب نمیآمدند؛ زیرا در پرده به سر میبردند... نجابت و عفت زن به چادر مربوط نیست و زن روحاً و اخلاقاً میبایست عفیف باشد.»
از این تاریخ به بعد، استفاده از چادر یا هر سرپوشی، به جز کلاههای اروپایی، ممنوع اعلام شد.
زنان محجبه حق ورود به خیابانها یا استفاده از وسایط نقلیه را نداشتند. کسبه نیز مجاز به فروش اجناس به زنان با حجاب نبودند.
رضا پهلوی مشهوربه رضاشاه (متولد۲۴ اسفند ۱۲۵۶)،در سوم آبان ۱۳۰۲ رضاخان با فرمان احمدشاه قاجار به نخستوزیری منصوب شد و شاه نیز پس از چند روز به اروپا رفت و عملاً کشور را به رضاشاه سپرد. رضاشاه در این مدت پایههای قدرت خود را استوار کرد و به کوشش برای سرنگونی حکومت قاجار پرداخت.
وسرانجام توانست باکودتای نرم،زمینه خلع شاه قاجاررافراهم کند، نمایندگان مجلس پنجم شورای ملی در روز ۹ آبان ۱۳۰۴ خورشیدی ماده واحدهای را مطرح کردند که به موجب آن احمدشاه از سلطنت خلع شد و حکومت موقت «در حدود قانون اساسی و قوانین موضوعه مملکتی به شخص آقای رضاخان پهلوی» سپرده شد و «تعیین تکلیف حکومت قطعی» به مجلس مؤسسان واگذار شدونمایندگان سناهم که ازجیره خواران سردارسپه بئدند،در ۲۱ آذر ۱۳۰۴، سلطنت ایران به «رضا پهلوی» واگذار کردند..سرانجام درتاریخ ۴ مرداد ۱۳۲۳درتبعید( ژوهانسبورگ )در گذشت(۶ سال بعدازآتاتورک)۳سال آخررضاشاه درتبعیدبود./پایتن توضیحات/
مسجد «ایا صوفیه»
بحث ساخت یک مرکز خرید و مسجد در این محوطه و پارک گزی در جنب میدان تقسیم استانبول از سال ۹۲ مطرح شد و منجر به اعتراض گسترده مردم این شهر شد.
رئیس جمهورترکیه وهمسرش(مسجدایاصوفیه)استانبول
توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:مسجد تقسیم در میدان تقسیم( aksim) استانبول،خیابان« استقلال» واقع است.
این مسجد را «از نمادهای جدید شهر» خوانده و نوشته است که «علی ارباش» رئیس اداره امور دینی ترکیه از مساجد به عنوان «مهر اسلام بر روی زمین و فتح استانبول» نام برده است.
افتتاح مسجدتقسیم استانبول
«مسجدتقسیم» در میدان «تقسیم »استانبول روز جمعه، ۷ خرداد ۱۴۰۰( ١٦ شوال ١٤٤٢) توسط رئیس جمهور رجب طیب اردوغان افتتاح شد
این مسجد که ساخت آن از فوریه ۲۰۱۷میلادی(بهمن ۱۳۹۵) آغاز شد ، در میدان تقسیم واقع است که در منطقه ای پر از کلیسا واقع شده است،ارتفاع گنبد ۳۰متر است و ظرفیت ۴۰۰۰ نمازگزاررادارد.
مجسمه"کمال آتاتورک"ترکیه
اولین نمازچمعه درمسجدتقسیم استانبول۷ خرداد ۱۴۰۰
نمازچمعه مسجدتقسیم استانبول ۷ خرداد ۱۴۰۰
میدان تقسیم(تکسیم(استانبول
نمازچمعه مسجدتقسیم استانبول ۷ خرداد ۱۴۰۰
توضیح مدیریت سایت- پیراسته فر:یک ماه پس از بازگشایی کلیسای سابق «ایاصوفیه» و تبدیل آن به«مسجدایاصوفیه»:دستورتبدیل«کلیسای رهاییبخش پاک خورا»به«مسجدکاریه»(Kariye Mosque)صادر شد و دوشنبه (۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۳)افتتاح شد.
چهار سال تعطیل برای بازسازی
به گزارش خبرگزاری فرانسه، مسلمانان روز دوشنبه ۶ مه ۲۰۲۴(۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۳) در کلیسای منجی مقدس در چورا ارتدکس قدیمی استانبول که برای تبدیل شدن به مسجد به مدت چهار سال تعطیل بود، نماز خواندند.
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، که در آنکارا بازگشایی کلیسا را افتتاح کرد، یک ماه پس از بازگشایی کلیسای معروف ایاصوفیه و تبدیل آن به مسجد، در ۳۱ مرداد ۱۳۹۹ دستور تبدیل آن به مسجد را صادر کرد.
یک فرش ضخیم کف نمازخانه را پوشانده است، پرده های قابل جابجایی و دو قطعه موزاییک که یکی از آنها مسیح است.
روزنامه نگاران خبرگزاری فرانسه خاطرنشان کردند که بیشتر نقاشی های دیواری و موزاییک های کلیسا هنوز قابل مشاهده است.
«کلیسای بیزانسی» قرون وسطایی حاوی نقاشیهای دیواری بود که نشاندهنده «قضاوت» بود و نیم قرن پس از سقوط قسطنطنیه در سال ۱۴۵۳ به دست «عثمانی»ها به مسجد کاره تبدیل شد.
پس از جنگ جهانی دوم به عنوان بخشی از تلاش های ترکیه برای ایجاد یک جمهوری جدید و سکولارتر بر روی ویرانه های امپراتوری عثمانی، به موزه کاره تبدیل شد.
پس از جنگ جهانی دوم، این بنا تحت نظارت تیمی از مورخان هنر آمریکایی تحت یک پروسه مرمت طولانی قرار گرفت و در سال ۱۹۵۸ به عنوان موزه در معرض دید عموم قرار گرفت.
بازسازی«مسجدکاریه» در استانبول منعکس کننده میراث فرهنگی و تاریخی ترکیه، استانبول، ترکیه است. ۶ مه ۲۰۲۴(۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۳ )
«مسجدکاریه»(Kariye Mosque) به عنوان شاهدی بر میراث غنی مذهبی و هنری استانبول است.
«مسجدکاریه» در استانبول، متعلق به اداره کل بنیادهای وزارت فرهنگ و گردشگری است و با فرمان ریاست جمهوری در مورخه اوت، دوباره به مسجد تبدیل شده و تبدیل به موزه شده است.
جمعه۲۱آگوست ۲۰۲۰(۳۱ مرداد ۱۳۹۹) پس از مراسم امروز برای عبادت باز می شود.
رئیس جمهور اردوغان مسجد را از طریق ارتباط زنده به طور رسمی افتتاح خواهد کرد.