پیراسته فر
خبری تحلیلیپیراسته فر
خبری تحلیلینمازاول وقت(مادر)شیخ محمدتقی بهلول
آیت الله بهجت:هرکس نمازهایش را اوّل وقت بخواند،به همه مقامات معنوی خواهد رسید
نمازاول اول
شیخ بهلول:مادرم مقیدبه نمازاول وقت بود...راننده مارابخاطراصراربرتوقف برای نماز دربیابان رهاکرد....خداوند،«فرماندار»رامأمورکردکه به کمک مابیاید.
«نمازاول وقت»چگونه به کمک «نمازگزار اول وقت» می آید؟
شیخ محمدتقی بهلول گفت: در دوران کودکی(۶هفت سالم بود)، روزی به همراه مادرم به گُناباد می‌رفتیم.
درشکه‌ای آمد و ما را سوار کرد.
دربین راه، وقت نماز فرا رسید.
مادرم به درشکه چی گفت: آقا ! وقت نماز است، کنار بزن ما نماز بخوانیم.
درشکه چی به مادرم گفت: توی این بیابان چه وقت نماز است؟!.
اما مادرم مُصِربودکه باید درشکه چی توقف کندتانمازاول وقت رابخواند،
تا اینکه سرانجام به جایی رسیدیم که «آب» داشت(برای وضو).
علامه شیخ محمدتقی بهلول گنابادی و آیت الله حسین مظاهری
مادرم باتحکُم به سورچی گفت: «نگه‌دار ».
سورچی گفت:من نمیتوانم معطل شوم،بایدزودبرسم،«پیاده تان کردم،دیگه سوارتان نمیکنم».
مادرم شروط راپذیرفت،درشکه‌چی نگه داشت و ما پیاده شدیم.
اما«دُرشکه چی باعصبانیت مارادربیابان رهاکردورفت».
شیخ محمدتقی بهلول گفت: مادرم با طمأنینه مشغول نمازشد و من خیلی می‌ترسیدم و گریه می‌کردم که دراین بیابان وسیله ای پیدانمی شود،چگونه بایدبرویم.
مادرم مرا آرامش می‌داد ومی گفت«خدامی رساند»ومشغول ذکر(تعقیبات)شد.
در این هنگام درشکه‌ای ازراه رسیدودرکنارماتوقف کرد که معلوم شد مال «فرماندارگناباد» است.
شیخ بهلول گفت:من و مادرم را سوار کرد و چون با مادرم نامحرم بود، فرماندار جلو رفت و کنار درشکه‌چی نشست و ما را با احترام و عزت خاص به شهر رساند!،حتی ازآن سورچی که مارادربیابان رهاکرده بودجلوزدیم.
شیخ محمدتقی بهلول،آیت الله محمدتقی بهجت وحجت الاسلام علی بهجت
شیخ محمدتقی بهلول گفت:چون مادرم به نمازِاول وقت احترام گذاشت ،خدا هم به ما احترام گذاشت.
توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:منبع مأخوذه(راوی): اعجوبه عصر، بهلول قرن چهاردهم: شرح حال عالم مجاهد شیخ‌السالکین حاج شیخ محمدتقی بهلول/تألیف:حجت الاسلام سیدعباس موسوی مطلق بااندکی ویرایش.
«حجت الاسلام سیدموسوی مطلق»
شیخ محمدتقی بهلول
«نماز»چگونه سخن می گوید؟
مسجدگوهرشاد
وقت فضیلت نماز: قسمتی از وقت نماز است که نماز در آن زمان دارای ارزش وثواب بیشتری است که به آن« اول وقت نماز»می گویند
وقت اختصاصی نماز: قسمتی از وقت نماز است که مختص به همان نماز است که اگر در آن وقت مخصوص، عمدا نماز واجب"ترتیبی" دیگری خوانده شود؛ نماز باطل است. مثلا در نماز ترتیبی (ظهر و عصر )ویا (مغرب و عشا)، که اگر هر کدام در وقت اختصاصی دیگری خوانده شود؛ نماز باطل است. پس اگر فردی در آخر وقتِ نماز ظهر و عصر(نزدیک مغرب)، فقط به اندازه یک نماز چهار رکعتی وقت دارد؛ باید نماز عصر بخواند، هر چند که نماز ظهر را نخوانده باشد. ودرآخرنمازمغرب وعشاء هم همینطور
آخر وقت نماز: لحظات پایانی زمان انجام تکالیف دارای وقت معین، است. با درک آخر وقت نمازهای یومیه، حتی به اندازۀ یک رکعت، نماز به نیت اداء، اقامه می شود.
اول وقت «نماز» چه موقعی است؟
گرچه خواندن نماز عصر و عشا بعد از نماز ظهر و جمع کردن این دو نماز اشکال ندارد و موجب بطلان نمی‌شود اما خواندن آن در وقت‌های خاص خود از نظر شیعه، افضل است و ثواب بیش تر دارد. اول وقتی که در اسلام اینهمه توسط پیامبر اکرم و ائمه اطهار علیهم السلام به آن تأکید شدکه که یکی از نشانه های شیعه واقعی شمرده شده است، همین اول وقت فضیلت نمازهاست.
آیت الله بهجت: نماز فرادای اول وقت افضل از نماز جماعتی است که در غیر از اول وقت فضیلت خوانده شود.
آیت الله سیدابوالقاسم خویی(متوفی۱۷ مرداد ۱۳۷۱) : نماز فرادای اول وقت، بهتر از نماز جماعت آخر وقت است.
آیت‌الله محی‌الدین حائری شیرازی (امام جمعه ونماینده سابق شیراز در مجلس خبرگان رهبری،متوفی۲۹ آذر ۱۳۹۶-۸۱سالگی)می گویند می گویند: اوقات نماز ۵ وقت است و اینکه ما ۳ وقت کرده ایم هر چند باعث بطلان نماز نمی‌شود اما مخالف سُنت پیامبر اکرم و ائمه علیهم السلام است.
اینها(این اوقات) فلسفه و پیام دارد. پیام آن این است که از نماز صبح تا نماز ظهر وقت کار است. از نماز ظهر تا اول فضیلت نماز عصر، وقت استراحت است و از اول وقت فضیلت نماز عصر تا اذان مغرب زمان کار است و از اذان مغرب تا اول وقت فضیلت نماز عشاء، وقت جمع و جور کردن کار است.
نماز صبح
وقت فضیلت نماز صبح: از اذان صبح تا بیست و یک دقیقه بعد از اذان صبح ادامه دارد.
نماز ظهر
وقت اختصاصی نماز ظهر: از اول اذان ظهر به مقدار یک نماز چهار رکعتی می باشد. در این زمان خواندن نماز عصر جایز نیست.
وقت فضیلت نماز ظهر: از اذان ظهر تا یک ساعت و چهل دقیقه بعد از اذان ظهر ادامه دارد.
نماز عصر
وقت اختصاصی نماز عصر: در آخر وقت نماز عصر، نزدیک به مغرب، به مقدار خواندن یک نماز چهار رکعتی، می باشد. در این زمان خواندن نماز ظهر جایز نیست.
وقت فضیلت نماز عصر: دو ساعت و پنجاه دقیقه بعد از اذان ظهر شروع می شود و تا چهل و دو دقیقه ادامه دارد.
نماز مغرب
وقت اختصاصی نماز مغرب: از اول وقت مغرب به مقدار خواندن یک نماز سه رکعتی است. خواندن نماز عشاء در این زمان مخصوص جایز نیست.
وقت فضیلت نماز مغرب: از اذان مغرب تا پنجاه و یک دقیقه ادامه دارد.
نماز عشا
وقت اختصاصی نماز عشا: به اندازه خواندن یک نماز چهار رکعتی در آخر وقت نماز عشا(نصف شب) است.[۱]
وقت فضیلت نماز عشا: پنجاه و یک دقیقه بعد از اذان مغرب شروع می شود و تا سه ساعت و ده دقیقه ادامه دارد.
[۱]: *هر گاه انسان عمداً نماز عشا را تا نصف شب نخواند، وقت آن گذشته و باید قضا کند، امّا اگر به واسطه عذری نخوانده باشد، باید تا قبل از نماز صبح به جا آورد و نماز او ادا است.(توضیح المسائل آیت الله مکارم، مسأله ۶۸۰)
*برای محاسبه نصف شب بنابر احتیاط از اول غروب آفتاب تا اذان صبح محاسبه می شوند. وسط این زمان، نیمه شب می باشد. (توضیح المسائل آیت الله مکارم، مسأله ۶۷۹)
مدیریت سایت-پیراسته فر:ودراینجا یک فاکتورمهم موفقیت زندگی آقای بهجت وهمه علما وحتی آدمهای معمولی ولی موفق را اشاره خواهم کرد«نمازاول وقت»
«هرکس نمازهایش را اوّل وقت بخواند،به همه مقامات معنوی خواهد رسید»
آیت الله میرزا علی آقای قاضی طباطبایی ، خیلی به نماز اول وقت سفارش می کرد.
آیت الله بهجت نقل می کنند که آقای قاضی می فرمودند: اگر کسی نماز واجبش را «اول وقت» بخواند و به مقامات عالیه نرسد مرا لعن کند.
منظور میرزا علی آقای قاضی طباطبایی نمازاول وقت با حضور قلب است؟
آیت الله بهجت : نه منظور نماز معمولی است و نماز اول وقت تکویناً موجب رسیدن به مقامات عالیه است .
یعنی ما اگر همین نماز معمولی را که می خوانیم اول وقت بخوانیم به درجات عالیه خواهیم رسید.
می فرمودند نماز را بازاری نکنید اول وقت به جا بیاورید با خضوع و خشوع. اگر نماز را تحفظ کردید همه چیزتان محفوظ میماند و تسبیح فاطمه زهرا(س) که از ذکر کبیر به شمار می آید و آیت الکرسی در تعقیب نماز ترک نشود.
همچنین از آیت الله قاضی نقل شده است که زمانی که علامه طباطبایی جوان بوده اند به ایشان گفتند:
" دنیا می خواهی نماز شب بخوان ، آخرت می خواهی نماز شب بخوان ، هم دنیا می خواهی و هم آخرت نماز شب بخوان"
وفات آقامیرزاعلی آقاقاضی: چهارم ماه ربیع الاول سال ۱۳۶۶قمری( ۷ بهمن۱۳۲۴ )در نجف اشرف - سن ۸۳ سالگی
وفات علامه محمدحسین طباطبایی(۶ شهریور ۱۳۹۲)، سن ۸۳ سالگی
علی آقا ،فرزند آیت الله بهجت درمصاحبه دیگری باخبرگزاری فارس(اردیبهشت۱۳۹۱) می گوید:
یکی از آقایان که الآن از مقامات است، سالها قبل به من گفت روزی وقتی آقای بهجت از حرم آمد، به من گفت ما وقتی کودک بودیم و سالها قبل از بلوغ، هنگام خواندن نماز چیزهایی را می‌دیدیم که فکر می‌کردیم همه دارند می‌بینند. یعنی در نماز ایشان آن پرده‌های باطنی کنار می‌رفته است.
نمازجماعت آیت الله بهجت درنوجوانی درکربلا-درچهارپایه
حجت الاسلام علی بهجت می گوید:پدرم می‌گفت :اولین روزی که به کربلا رسیدم، دیدم آقایی نماز فوق‌العاده‌ای می‌خواند. در یک رواق کوچک که شاید دو تا فرش جا می‌گرفت عده‌ای نیز با ایشان نماز می‌خواندند. تصمیم گرفتم فردا صبح به اینجا بیایم.
فردا صبح که آمدم، آنقدر کوچک بودم(داخل چهارپایه جایم می شد) که کنار چهار پایه‌ای که درکنار صف اول بود،شمع‌های حرم را رویش روشن می‌کردند، ایستادم، فکر کردم که اگر بروم در چهار پایه جایم می‌شود. چون اگر درصف بایستم، مردم بخاطرتنگی جامرا بیرون می‌کنند و می‌گویند جا کم است،سرانجام به این نتیجه رسیدم که کنار چهار پایه بایستم که بمحض قصد بیرون کردنم راداشتند،بروم داخل چهار پایه نمازم رابخوانم ! اتفاقا کسی بیرونم نکرد. همان آقا برای نماز آمد و روز جمعه بود و ایشان سوره جمعه را خواند. خدا می‌داند در نمازش چه احوالاتی را سیر می‌کرد؛ نگفتنی است.
توضیحات مدیرسایت:«آخوندوانشاء»بزبان رشتی - آخوند=روحانی/وانشا=بمعنی«نشاء»است که تازه از جالیزکنده شده وبه مزرعه ویاباغی کاشته شده ویامحصولی که هنوز جوانه است -یعنی نوجوانی که تازه درس طلبگی راشروع کرده ویا به کسی می گویند که بتازگی مبلس به لباس روحانیت شده/پایان
آیت الله بهجت از آقا سید عبدالهادی شیرازی نقل کرده‌اند که در کودکی بعد از فوت پدرم، میرزای بزرگ، تکفل خانواده به عهده من بود.
ایشان میگوید: پدرم را در خواب دیدم. از من پرسیدند: آقا سید عبدالهادی! حال شما چطور است؟ در جواب گفتم: خوب نیست.
فرمود: «به بچه ها و اهل خانه سفارش کنید که نماز اول وقت بخوانند، تنگدستی شما رفع می‌شود»
آیت الله حاج سید عبد الهادی شیرازی(متولد۱۳۰۵-متوفی۱۳۸۲ق-سامرا) فرزند حجت الاسلام حاج میرزا اسماعیل
آثار و برکات نماز اول وقت
۱- برآورده شدن خواسته ها
حضرت عبدالعظیم حسنی از امام حسن عسکری(ع) روایت می کند که فرمودند: خداوند متعال با حضرت موسی تکلم کرد، حضرت موسی فرمود:خدای من. کسی که نمازها را در وقتش به جای آورد چه پاداشی دارد؟ خداوند فرمود:حاجت و درخواستش را به او عطا می کنم و بهشتم را برایش مباح می گردانم.۱
حجةالاسلام شهیدعبدالکریم هاشمی نژاد (نماینده خبرگان-تولد۱۳۱۱ترور۷مهر۱۳۶۰)نقل می کنند:
پیرمردی مسن، ماه مبارک رمضان به مسجد لاله زار می آمد. خیلی آدم موفقی بود، همیشه قبل از اذان داخل مسجد بود. به او گفتم: حاج آقا. شما خیلی موفقید، من هر روز که به مسجد می آیم می بینم شما زودتر از ما آمده اید جا بگیرید، او گفت: نه آقا، من هرچه دارم از نماز اول وقت دارم و بعد گفت:
من در نوجوانی به مشهد رفتم.مرحوم حاج شیخ حسن علی نخودکی را پیدا کردم و گفتم: من سه حاجت مهم دارم، دلم می خواهد هر سه تا را خدا در جوانی به من بدهد، یک چیزی یادم بدهید
ایشان فرمودند: چی می خواهی؟ گفتم: یکی دلم می خواهد در جوانی به حج مشرف شوم، چون حج در جوانی لذت دیگری دارد.
فرمودند: نماز اول وقت به جماعت بخوان.
گفتم: دومین حاجتم این است که دلم می خواهد یک همسر خوب خدا به من عنایت کند.
فرمودند: نماز اول وقت به جماعت بخوان.
و حاجت سومم این است که خدا یک کسب آبرومندی (روزی حلال)به من عنایت فرماید.
فرمودند:نماز اول وقت به جماعت بخوان.
این عملی را که ایشان فرمودند من شروع کردم و در فاصله سه سال هم به حج مشرف شدم، هم زن مؤمنه و صالحه خدا به من داد و هم کسب با آبرو به من عنایت کرد.۲
۲- برطرف شدن گرفتاری و ناراحتی
پیامبر اکرم(ص) فرمودند:"بنده ای نیست که به وقت های نماز و جاهای خورشید اهمیت بدهد، مگر این که من سه چیز را برای او ضمانت می کنم: برطرف شدن گرفتاری ها و ناراحتی ها، آسایش و خوشی به هنگام مردن و نجات از آتش.۳
۳ - ورود به بهشت و دوری از جهنم
امام محمد باقر(ع) می فرمایند:"هر کس نماز واجب را در حالی که عارف به حق آن است در وقتش بخواند، به گونه ای که چیزی دیگر را بر آن ترجیح ندهد، خداوند برای وی برائت از جهنم می نویسد که او را عذاب نکند، و کسی که درغیر وقتش به جا آورد در حالی که چیزی دیگر را بر آن ترجیح دهد، خداوند می تواند او را ببخشد یا عذابش کند.۴
۴- در امان بودن از بلاهای آسمانی
قطب راوندی گوید: پیامبر خدا(ص) فرمود:
هنگامی که خداوند از آسمان آفتی بفرستد، سه گروه از آن، در امان می مانند: حاملان قرآن، رعایت کنندگان خورشید یعنی کسانی که وقت های نماز را محافظت می کنند و کسانی که مساجد را آباد می نمایند.۵
هر کس نماز واجب را در حالی که عارف به حق آن است در وقتش بخواند، به گونه ای که چیزی دیگر را بر آن ترجیح ندهد، خداوند برای وی برائت از جهنم می نویسد که او را عذاب نکند، و کسی که درغیر وقتش به جا آورد در حالی که چیزی دیگر را بر آن ترجیح دهد، خداوند می تواند او را ببخشد یا عذابش کند.
۵- خشنودی خداوند
امام صادق(ع) می فرمایند: اول وقت، خشنودی خداست و آخر آن، عفو خداست، و عفو نمی باشد مگر از جهت گناه.۶ و در مقابل، تأخیر نماز موجب خشم خداست چرا که پیامبر اکرم(ص) به حضرت علی(ع) فرمودند: نماز را با وضوی کامل و شاداب در وقتش به جای آور که تأخیر انداختن نماز بدون جهت، باعث غضب پروردگار است.۷
۶- استجابت دعا و بالا رفتن اعمال
در حدیث است که به هنگام ظهر درهای آسمان گشوده می شود و درهای بهشت باز می گردد و دعا مستجاب می شود ؛پس خوشا به حال کسی که در آن هنگام برای او عمل صالحی بالا رود.۸ در حدیثی دیگر از حضرت صادق(ع) آمده است که فرمودند:«... بهترین ساعت های شب و روز، وقت های نماز است.» سپس فرمودند:چون ظهر می شود درهای آسمان گشوده شده و بادها می وزند و خداوند به خلق خود نگاه می کند. هر آینه من بسیار دوست دارم که در آن هنگام، عمل صالحی برای من بالا رود." آنگاه فرمودند:
برشما باد به دعا کردن بعد از نمازها، چرا که آن مستجاب می شود.۹
۷- دوری شیطان و تلقین شهادتین
پیامبر اکرم(ص) فرمودند:
"شیطان تازمانی که مؤمن بر نمازهای پنج گانه در وقت آن محافظت کند، پیوسته از او در هراس است؛ پس چون آنها را ضایع نمود بر وی جرأت پیدا کرده و را در گناهان بزرگ می اندازد.۱۰
امام صادق(ع) می فرمایند:ملک الموت در هنگام مردن، شیطان را از محافظ بر نماز دور می کند و شهادت به یگانگی خدا و نبوت پیامبرش را در آن هنگامه بزرگ به او تلقین می نماید.۱۱
زیاد شدن عمر، مال و اولاد صالح در دنیا،در امان بودن از ترس و هول مرگ در موقع مردن،آسان شدن سؤال نکیر و منکر در قبر، توسعه یافتن قبر، نورانی شدن چهره، دادن نامه عمل به دست راست و آسان گرفتن حساب در محشر، رضایت خداوند، سلام دادن خدا به او و نگاه کردن از روی رحمت به او در هنگام عبور از صراط ۱۲ و... از دیگر آثار و برکات نماز اول وقت است که در روایات به آن اشاره شده است.
حجت الاسلام انصاری محمدعلی می گوید:
امام خمینی در روزهای آخر عمرشان می خواستند بخوابند؛ به من فرمودند اگر خوابیدم، اول وقت نماز صدایم بزن، گفتم چشم. دیدم اول وقت شد و امام خوابیده اند، حیفم آمد صدایشان بزنم؛ عمل جراحی، سرم به دست، گفتم صدایشان نزنم بهتر است.
چنددقیقه ای از اذان گذشت و امام چشم هایشان را باز کردند، گفتند:وقت شده؟ گفتم:بله فرمودند:چرا صدایم نزدی؟ گفتم:ده دقیقه بیشتر از وقت نگذشته است. گفتند:مگر به شما نگفتم. سپس امام فرزند خود را صدا زدند و فرمودند:
ناراحتم. از اول عمرم تا حالا نمازم را اول وقت خوانده ام، چرا الان باید ده دقیقه تأخیر بیفتد؟.
پاورقی
۱،بحارالانوار، ج۸۲، ص۲۰۴.
۲،داستان هایی از نماز اول وقت، ص ۱2۱.
۳،سفینه البحار،ج ۲، ص ۴۲.
۴،وسائل الشیعه، ج ۳، ص ۸۱، ح ۲۳و ص ۷۸، ح ۱.
۵،الصلاة فی الکتاب و السنة، ج ۱، ص ۳۲۹.
۶،وسائل الشیعه، ج۳، ص ۹۰، ح۱۶.
۷،سرمایه سخنوران، ص ۳۰۶.
۸،سفینه البحار، ج۲، ص ۴۴.
۹،اصول وافی، ج۲، ص۸۷.
۱۰و ۱۱،وسائل الشیعه، ج ۳، ص ۸۱و ۹و ۸۶.
۱۲،حیات عارفانه فرزانگان، ص ۱۰( به نقل از ثمرات،ص ۴۰۸)
منبع:تبیان بنقل از روزنامه قدس+اصلاحات
توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:دربعضی ازقسمتها اصلاحات ویرایشی ویا اصلاحات دیگرانجام داده ام
اگراهل نمازاول باشید،خداوندوسایلشو فراهم میکنه که توفیق را ازدست ندهی،حتی ازکارانداختن پیشرفته ترین وسیله
پایبندی به نماز اول وقت، از مهم ترین ویژگیهای اخلاقی - عبادی آیت الله سیدعبدالحسین دستغیب "امام جمعه شیراز" و در رأس همه سفارشهایشان به دیگران قرار داشت.(شهادت۲۰آذر۱۳۶۰)
یکی از محافظان"ملازمان"شهیددستغیب نقل می کند: شهید دستغیب بسیار مقید بودند که نماز را حتی در مسافرتها اول وقت به جای آورند. در سالیان درازی که خدمت آن بزرگوار بودم، به ندرت به یاد می آورم که نماز را اول وقت نخوانده باشند یا نمازشان به تأخیر افتاده باشد.
در یکی از مسافرت‌های عمره که خدمت ایشان بودیم، بلیط هواپیما یکسره برای جده فراهم نشد. بلیط هواپیما از تهران به بیروت و از بیروت به جده تهیه شد.
در «فرودگاه بیروت»(لبنان) به طور ترانزیت چند ساعت ما را نگاه داشتند و نزدیک‌های مغرب بود که هواپیما برای پرواز به جده آماده شد. شهید دستغیب خیلی سعی می‌کردند اگر میسر باشد هواپیما تأخیر کند تا بشود نماز را سر وقت خواند، ولی میسر نشد.
وارد هواپیما شدیم. در داخل هواپیما زیاد معطل شدیم. ایشان خیلی ناراحت بودند که نماز نخوانده‌اند. چند مرتبه خواستند پیاده شوند، گفتند مسافرین همه سوارند، الان حرکت می‌کنیم. بالاخره تأخیر هواپیما به قدری شد که حساب کردیم وقتی به جده می‌رسیم ممکن است وقت نماز گذشته باشد و نماز قضا گردد.
آیت‌الله دستغیب با حالت پریشان و ناراحت گفتند: پیاده شویم هر چند هواپیما برود و ما جا بمانیم، اما درب هواپیما بسته بود.
ایشان با حالت توجه مخصوص و سکوت چند دقیقه‌ای سرپا ایستاده بودند که هواپیما برای حرکت روشن شد. به مجرد روشن شدن هواپیما شعله‌های آتش از موتور آن نمایان گردید. با عجله هواپیما را خاموش کردند و درب آن را باز کردند و از مسافرین خواستند که هرچه زودتر پیاده شوند.
آیت‌الله دستغیب با خوشحالی زائدالوصفی با دوستان پیاده شدند و مرتب می‌فرمودند: «نماز، نماز».
کارکنان هواپیما می‌گفتند حداقل ۴ ساعت تأخیر داریم تا هواپیما آماده حرکت شود. به مجرد رسیدن به سالن فرودگاه ایشان به نماز ایستادند. نماز مغرب و عشاء را با توجه و شکرگزاری خاص انجام دادند.
سلام نماز را که دادند مأمورین گفتند: آقا سوار شوید که نقص هواپیما برطرف شده و می‌خواهیم حرکت کنیم»/حاج محمدسودبخش
اگر"نیت"خالص باشد وعمل هم برای خدا،اوخودش زمین وزمکان را بهم وصل میکندتا رفع مشکل شود
ماجرای یازده هزار و پانصد تومان کسری
روز اول ماه که می خواستم شهریه طلاب را واریز کنم، پولها را شمردم و متوجه شدم که یازده هزار و پانصد تومان آن کم است. من در بازار افراد ثروتمند آشنا سراغ نداشتم و اگر هم سراغ می داشتم بنایم بر آن نبود که از کسی تقاضا کنم. در اتاقم تنها نشسته بودم؛ عرض کردم: خدایا! خودت می دانی بنا ندارم به سوی غیر تو دست دراز کنم و حال هم امید و اطمینانم به توست. لحظاتی بیش نگذشت که درب منزل را زدند. یک نفر برای حساب وجوهاتش آمد و بیست هزارتومان مقدار وجوهات او شد. امّا وقتی پولهایش را شمرد، گفت: آقا! معذرت می خواهم، بیش از این برایم میسر نشد. وجه را که شمردم دیدم یازده هزار و پانصد تومان است. می فرمود: بدانید! اگر برای خدا گام بردارید، درهای رزق و رحتمش را به روی شما می گشاید/آیت الله دستغیب
توضیح نگارنده-پیراسته فر:آب جاری درزمان قطعی آب:
سخن گفتن آیت‌الله حق‌شناس با نماز اول وقت
آیت‌الله میرزا عبدالکریم حق‌شناس تهرانی (۱۲۹۸-۱۳۸۶ش) تا زمانی که زمین‌گیر نشده بود، نمازهای یومیه‌اش را در سه وقت به جماعت می‌خواند و بیشتر نمازهایشان را در مسجد اقامه می‌کردند اما اگر به دلیلی این امکان وجود نداشت یا در مسافرت بودند، نماز جماعتشان ترک نمی‌شد. ایشان به مناسبت نماز اول وقت حادثه‌ای را نقل می‌کردند:
«در مشهد به مسافرخانه‌ای رفتم که حمام هم داشت. یکی از روزها وقتی می‌خواستم برای زیارت امام هشتم علیه الصلاة و السلام و به جای آوردن آن «نمازی که قطب راوندی» برای برآورده شدن حوائج شخصی می‌فرماید، حرکت کنم، باید غسل می‌کردم. البته بنده غفلت کردم(یادم رفت) که ساعت هشت صبح تا پنج بعد از ظهر، آب قطع می‌شود.
نماز«شنوا»ست،همه موجودات(جانداروبیجان)مطیع امرخداهستند(اطاعت آتش-حضرت ابراهیم/آب رودنیل،حضرت موسی/کوه حضرت داود)
آیت الله میرزاعبدالکریم حق شناس می گوید:وقتی وارد حمام شدم و صابون زدم در زیر دوش که انسان وقتی باز می‌کند یک ته مانده آبی دارد، آن مقدار آب آمد و قطع شد، یک وقت متوجه شدم که آب به کلی قطع است؛ ولی تمام توجهم به جای دیگر رفت. گفتم: ای نماز اول وقت! تو که می‌دانی من می‌خواهم بروم بالای سر مبارک، آن دو رکعت نماز را بخوانم، و به علاوه خودم را برای نماز اول وقت مهیا کنمغ خدا شاهد است بعد از آن آب فراوان آمد. خودم را تطهیر کردم، غسل کردم، کاملا مهیا شدم و گفتم: امروز بروم و یک تشکر از صاحب مسافرخانه بکنم. رفتم پایین و سلام کردم، گفتم من از شما تشکر می‌کنم امروز آب قطع نشد، و به نظرم تا ظهر ادامه دارد. گفت: آقا امروز آب از ساعت هفت قطع است.
گفتم: نه! آب آمد.
صاحب مسافرخانه -که ازآشنایان بود-گفت: اختیار دارید، نکند می‌خواهید ما را دست بیاندازید. آقای میرزا شما که هیچ وقت شوخی نمی‌کنید. اینجا آب از هفت صبح قطع است.
میرزاعبدالکریم حق شناس می گوید:بنده یک مرتبه متوجه شدم مطلب از چه قرار است(امدادهای غیبی).
آیت الله حق شناس درادامه می گوید:نماز اول وقت، به شخصی که از نماز مراقبت کند، میگوید: «حَفَظتَنِی حَفَظَکَ الله» مرا حفظ کردی خدا تو را حفظ کند اما اگر تو مرا ضایع بکنی خدا تو را ضایع می کند.
در این باره امام صادق(ع) می‌فرماید: «هر که نمازهاى واجب را در اول وقت بخواند و درست ادا کند، فرشته‌ای آن را پاک و درخشان به آسمان رساند و آن نماز فریاد زند خدا تو را حفظ کند چنانچه حفظم کردی و تو را به خدا سپارم چنانچه مرا به فرشته اى کریم سپردى و هر که بدون عذر بعد از وقتش، آن را بدون دقت و ارتباط معنوی لازم بخواند، فرشته آن را سیاه و تاریک بالا برد و آن نماز فریاد کشد خدا ضایعت کند چنانچه ضایعم کردى و رعایتت نکند چنانچه رعایتم نکردى...»(وسائل الشیعة، ج ۴، ص ۱۲۳ و ۱۲۴.)/تسنیم،بهمن ۱۳۹۵بااصلاحات نگارنده.
توضیحات نگارنده-پیراسته فر:همه ذرات عالم فعالند و هوشیارن،ماغافلیم
همه موجودات(جانداروبی جان)مطیع امرخدا«کارگر»
امام خمینی:کار مثلِ جلوه حق تعالی می ماند که در تمام موجودات سرایت کرده است. همه موجودات، کار در آن ها هست و با کار درست شده اند. همه ذرات وجود «کارگرند» حتی ذرات اتُمی که در این عالم طبیعت هست، این ها کارگر هستند با هوشیاری. همه ذرات عالم فعالند و هوشیارند لکن ما گمان می کنیم که هوشیار نیستند: وَ انْ مِنْ شَیءٍ إلّا یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَ لکِن لا تَفْقَهُونَ تَسْبیحَهُمْ؛ همه مُسَبِّح حقند، همه کارگران حق هستند، همه مطیع حق تعالی هستند؛ و «کار »در همه جا هست و عالمْ سرتاسر «روز کارگر» است نه یک روزْ روز کارگری است، سرتاسر عالم روز کارگر است، سرتاسر عالَم کارگر است و سرتاسر عالم کار است؛ یعنی ذرات وجودی که انسان را و دیگر حیوانات را- به ارادة اللَّه تعالی- موجود می کنند کارگرند و انسانْ کار است، اثر کار آن هاست. تمام این موجوداتی که در عالم ملاحظه می کنید اثر کار فعالانه جنود الهی است؛ جند اللَّه، همه کارگر هستند. خدای تبارک و تعالی مبدأ کار است.» (صحیفه امام؛ ج:۷؛ ص: ۱۷۳-۱۷۲)
«نمازرفع حاجت» بنقل ازقطب راوندی(متوفی ۵۷۳ق)کتاب الدعوات(سَلوَه الحزین):
روزی امام زین العابدین علیه السّلام به مردی برخوردند که درب خانه ی شخصی جبّار و ستمگر نشسته است، از او پرسیدند: چرا این جا نشسته ای؟
سائل جواب داد: به جهت فقر و تنگدستی آمده ام از این مرد ثروتمند کمکی بخواهم.
امام فرمودند: بلند شو تا تو را به خانه ای معرفی کنم که بهتر از این جاست و بعد دست او را گرفته و به مسجد بردند و دستور دادند که:
ابتدا دو رکعت نماز بخوان و بعد از آن دست های خود را به طرف آسمان بلند کن و حمد و ثنای پروردگارت را به جای آور و بعد از درود به پیامبر و آلش(علیهم السّلام) ۶ آیه ی اوّل سوره ی حدیدو۴ آیه ی آخر سوره ی حشر و دو آیه ی سوره ی آل عمران(۲۶ و ۲۷) را بخوان و آن گاه از خداوند طلب روزی و بی نیازی از مردم کن که حتماً تو را بی نیاز می کند.
بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِیمِ
سَبَّحَ لِلَّـهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۖ وَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ ﴿١حدید﴾ لَهُ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۖ یُحْیِی وَیُمِیتُ ۖ وَهُوَ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿٢﴾ هُوَ الْأَوَّلُ وَالْآخِرُ وَالظَّاهِرُ وَالْبَاطِنُ ۖ وَهُوَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ ﴿٣﴾هُوَ الَّذِی خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ فِی سِتَّةِ أَیَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَىٰ عَلَى الْعَرْشِ ۚ یَعْلَمُ مَا یَلِجُ فِی الْأَرْضِ وَمَا یَخْرُجُ مِنْهَا وَمَا یَنزِلُ مِنَ السَّمَاءِ وَمَا یَعْرُجُ فِیهَا ۖ وَهُوَ مَعَکُمْ أَیْنَ مَا کُنتُمْ ۚ وَاللَّـهُ بِمَا تَعْمَلُونَ بَصِیرٌ ﴿٤﴾ لَّهُ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ وَإِلَى اللَّـهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ ﴿٥﴾ یُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهَارِ وَیُولِجُ النَّهَارَ فِی اللَّیْلِ ۚ وَهُوَ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ ﴿٦حدید﴾
لَوْ أَنزَلْنَا هَـٰذَا الْقُرْآنَ عَلَىٰ جَبَلٍ لَّرَأَیْتَهُ خَاشِعًا مُّتَصَدِّعًا مِّنْ خَشْیَةِ اللَّـهِ ۚ وَتِلْکَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ ﴿٢١حشر﴾هُوَ اللَّـهُ الَّذِی لَا إِلَـٰهَ إِلَّا هُوَ ۖ عَالِمُ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَةِ ۖ هُوَ الرَّحْمَـٰنُ الرَّحِیمُ ﴿٢٢﴾ هُوَ اللَّـهُ الَّذِی لَا إِلَـٰهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِکُ الْقُدُّوسُ السَّلَامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَکَبِّرُ ۚ سُبْحَانَ اللَّـهِ عَمَّا یُشْرِکُونَ ﴿٢٣﴾ هُوَ اللَّـهُ الْخَالِقُ الْبَارِئُ الْمُصَوِّرُ ۖ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَىٰ ۚ یُسَبِّحُ لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۖ وَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ ﴿٢٤حشر﴾
قُلِ اللَّـهُمَّ مَالِکَ الْمُلْکِ تُؤْتِی الْمُلْکَ مَن تَشَاءُ وَتَنزِعُ الْمُلْکَ مِمَّن تَشَاءُ وَتُعِزُّ مَن تَشَاءُ وَتُذِلُّ مَن تَشَاءُ ۖ بِیَدِکَ الْخَیْرُ ۖ إِنَّکَ عَلَىٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ﴿٢٦آل عمران﴾ تُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهَارِ وَتُولِجُ النَّهَارَ فِی اللَّیْلِ ۖ وَتُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ وَتُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ ۖ وَتَرْزُقُ مَن تَشَاءُ بِغَیْرِ حِسَابٍ ﴿٢٧آل عمران)
در روایات مختلف دعاها و نمازهای بسیاری برای برآوردن حاجات ذکر شده که یکی از آن ها «نماز حاجت» است که بسیاری از علما، از جمله «سید بن طاووس»، «شیخ صدوق» و «شیخ طوسی» نقل کرده اند که امام صادق علیه السلام فرمود: هر گاه حاجت مهمّی داری، سه روز متوالی از چهارشنبه تا جمعه را روزه بگیر، در روز جمعه غسل کن و لباسی نو و پاکیزه بپوش و بالای بام خانه ات (یا در فضای باز) برو و دو رکعت نماز بخوان، و پس از نماز، دست ها را به سوی آسمان بلند کن وحاجاتت رابخواه.
امام صادق علیه السلام فرمود: بسیار می شود حاجتی دارم، این دعا را می خوانم و خداوند حاجتم را برآورده می سازد. (جمال الاسبوع، صفحه ۳۳۰. این دعا در فقیه، جلد ۱، صفحه ۵۵۷، حدیث ۱۵۴۳ و مقنعه، صفحه ۲۲۰ و مصباح المتهجّد، صفحه ۳۲۴ با مقداری تفاوت آمده است.) /پایان توضیحات نگارنده/
حجت الاسلام والمسلمین محسن قرائتی :در قرآن ۲۷ بار به نماز «ذکر »شده است
نماز از جمله عبادت‌هایی است که باید همراه با سر و صدا و هیاهو باشد، به همین خاطر است که گفته شده موذن بر بالای ماذنه‌ها اذان بگوید، بنابراین تظاهر به نماز
قرائتی گفت: صدای نماز باید از مساجد نمازخانه‌ها به صورت علنی بلند شود. گاهی وقتها خود ریا نیز ثواب دارد و عباداتی همچون انفاق و نماز باید گاهی علنی انجام شود. چراکه با این کار به افرادی که خاکستری هستند جرات و جسارت داده می‌شود تا برای خواندن نماز انگیزه پیدا کنند.
رئیس ستاد اقامه نماز کشور خاطرنشان کرد: اگر یکی از منکرات در سفر را تصادف بدانید٬ پس بهترین کار این است که در زمان نماز توقف کنید و راننده و مسافر برای نماز پیاده شوند و وضو بگیرند که این در کنار معنویت نوعی استراحت و زنگ تنفس برای آنان است پس باید نماز را همه جا اقامه کرد
***
آیت الله مجتهدی تهرانی :همه خیرات دنیا وآخرت درنمازاول وقت است.
«آیت الله احمد محمدعلی مجتهدی»: من علمای بسیاری را درک کردم از امام خمینی گرفته تا آیت الله بروجردی و آیت الله شاه آبادی و آیت الله حایری و …
و اگر بخواهم در یک کلام نصیحت تمام بزرگان را بگویم ؛ می گویم :اگر دنیا و آخرت می خواهید ؛ اگر رزق و روزی می خواهید و در یک کلام اگر همه چیز می خواهید ؛ نمازرادر اول وقت بخوانید.
اگرمیخواهید»آدم بشوید»وکسب وکارتان رونق داشته باشد.
از سمت راست : حجج السلام سید میثم و سید مصطفی، آیت الله مجتهدی و حجج السلام سید مجتبی و سید مسعود.
یکی از بازاریان که از شاگردان مرحوم شاه آبادی(استاد امام خمینی) بود، نقل می کرد که ایشان، یک شب در یکی از سخنرانی هایشان، با ناراحتی اظهار داشتند:
چرا افرادی که در اطراف ایشان هستند، حرکتی از خود در جنبه های معنوی نشان نمی دهند؟
جواب دادند :آخر، مگر شماها نمی خواهید آدم شوید؟ اگر نمی خواهید من این قدر به زحمت نیفتم!
همین بازاری می گوید:بعد از منبر، ما چند نفر خدمت ایشان رفتیم و گفتیم که آقا ما می خواهیم آدم بشویم. چه کنیم؟
ایشان (آیت الله شاه آبادی)فرمودند: من به شما سه دستور می دهم، عمل کنید، و اگر نتیجه دیدید، آن وقت بیایید تا برنامه را ادامه دهیم.
سه دستور ایشان چنین بود:
۱- مقید باشید نماز را در اول وقتش اقامه کنید. هر کجا باشید و دیدید صدای اذان بلند شد، دست از کارتان بکشید و نماز را اقامه کنید و حتی المقدور هم سعی کنید به جماعت خوانده شود.
۲ -در کاسبی تان انصاف به خرج دهید، و واقعا” اقل منفعتی را که می توانید، همان را در نظر بگیرید . در معاملات، چشم هایتان را ببندید و بین دوست و آشنا و غریبه و شهری و غیر شهری فرق نگذارید. همان اقل منفعت در نظرتان باشد.
۳- از نظر خمس ، گر چه می توانید برای ادای آن تا سال صبر کنید و امام معصوم علیه السلام به شما مهلت داده اند، اما شما ماه به ماه حق و حقوق الهی را ادا کنید.
همین مؤمن بازاری می گوید: من دستورات ایشان را که از ماه رجب شنیده بودم، اجرا کردم تا به ماه رمضان رسید. قبل از ماه رمضان در بازار پاچنار می آمدم که، صدای اذان بلند شد. خود را به« مسجد نایب» رساندم و پشت سر مرحوم حجت الاسلام سید عباس آیت الله زاده مشغول نماز شدم.
در نماز دیدم که ایشان گاهی تشریف دارند و گاهی ندارند. در قرائت نیستند ولی در سجده و رکوع هستند. پس از نماز به ایشان عرض کردم: شما در حال نماز کجا تشریف داشتید؟ نبودید.
ایشان متحیر شد. تعجب کرد و فرمود که معذرت می خواهم. من از مسجد و منزل ناراحت شدم، لذا در نماز، گاهی می رفتم دنبال آن اوقات تلخی و بعد از مدتی، متوجه می شدم و بر می گشتم.
این اولین مشاهده ی من بود که در اثر دستورات آیه الله شاه آبادی برایم حاصل شده بود. در اثر دو ماه و نیم التزام من به این سه دستور، دید ما باز شد و برنامه را هم چنان ادامه دادم که مشاهدات بعدی من، دیگر قابل بیان نیست. /منبع کتاب-آثار و برکات نماز اول وقت
آیت اللَّه میرزا محمدعلی شاه آبادی (تولد۱۲۵۳ - متوفی۱۳۲۸شمسی)
رسول خدا درباره نماز فرموده‌اند: «مَا مِن صَلاةٍ یحضََر وَقتَها إلّا نَادی مَلَکٌ بَینَ یَدَیِ النّاسِ: أیُّها النّاس! قُومُوا إلی نِیرانِکُم الَّتِی أوقَدتُمُوها عَلی ظُهُورِکُم فَاطفَئُوها بِصَلاتِکُم»؛
وقت هر نمازی که فرا می‌رسد فرشته‌ای به مردم میگوید: ای مردم برخیزید آن آتش‌های که پشت سر خود روشن کرده‌اید با نماز خاموش کنید.
ناروایی را که مرتکب شدیم سخن بدی را که گفتیم بیراهه‌ای را که رفتیم از ما جدا و دور نیست،همه اینها آتش‌هایی است که با دست خود روشن کرده‌ایم و بر دوش حمل می‌کنیم و نمی‌دانیم که خروارها آتش بر دوش ماست.
آیت الله جوادی آملی:حتی خود انسان آتش و هیزم افروخته می‌شود: «وَأَمَّا الْقَاسِطُونَ فَکَانُوا لِجَهَنَّمَ حَطَبًا» آنها که اهل قسط و ظلم هستند خود هیزم جهنم‌اند و به صورت آتش و هیزم افروخته‌ای مجسم می‌شوند.
اگر خداوند با اهل قسط و عدل دوست است با اهل قسط و ظلم نیز دشمن است. بسیاری از کارهای ما به صورت آتشی بر دوش ما انباشته شده است اما احساس نمی‌کنیم معلوم می‌شود اگر کسی نماز خواند نه تنها بعد از نماز گرفتار گناه نمی‌شود بلکه آتش‌هایی را هم که قبلا روشن کرده است خاموش می‌کند.
نماز، نهر روان و چشمه کوثری است که هم آتش‌های گذاشته را خاموش می‌کندو نمی‌گذارد انسان بعدها گرفتار آتش شود. هم جلو بدی‌ها را می‌گیرد و هم بدی‌های گذشته را از بین می‌برد. این خاصیت نماز است که در قرآن کریم به آن اشاره شده:«إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهَى عَنِ الْفَحْشَآءِ وَالْمُنکَرِ وَلَذِکْرُ اللَّهِ أَکْبَرُ وَاللَّهُ یَعْلَمُ مَا تَصْنَعُونَ»./۱۱ فروردین ۱۳۹۴فارس
۲-خاطره عجیب ازنمازاول وقت
نگارنده(مدیریت سایت-پیراسته فر) ازاول انقلاب مقیدبودم که نماز رااول وقت ،ترجیحاًجماعت ودرمسجدبخوانم که معجزات زیادی دیدم که ۲تای آن رانقل می کنم
درسالهای اول انقلاب که جوان پرشوروحزب اللهی بودیم!امورتربیتی مدارس بودیم که یکی ازوظایف مان سروسامان دادن نمازجماعت مدرسه بود وبعضاً امامتش باخودمان بود،روزی دریکی ازروزهای بهارکه دریکی مدارس روستای- شهرمان مشغول انجام وظیفه بودم،بایدنامه ای -درخواست،شخصی- ازاداره مان امضاء میگرفتم،به مدیرمان گفتم:یک ساعت زودترمیخواهم بروم ،ایشان باشرمندگی گفتند«نمازجماعت چی می شود!»گفت بمان فرداصبح برو اداره کارت راانجام بده بعدبیامدرسه..خلاصه ماندیم ونمازرا برگزارکردیم،درپایان نمازدیدم رئیس آموزش پرورش شهرمان هم درصف آخرازنمازگزارن بوده! که همانجانامه ام را امضاء گرفتم!
خاطره دیگر
زمانیکه دریکی ازدانشگاه های تهران تحصیل می کردم،یک استادی داشتیم که بین مان مشکل پیش آمد(بعلت زبان درازیم)این آقا هم خوب حالم را محترمانه گرفت!پایان نامه همه تأییدشدغیرازمن ویه خانم دیگر،آن خانم بعلت سفرحج به تأخیرافتاد،اما من که خیلی روی پروژه ام زحمت کشیده بودم،پرسشنامه های پروژه درسطح مدارس گیلان بود،وقت زیادی راصرف کرده بودم،هروقت می بردم که ببینه وبگه درست است یانه که تایبش کنم،نشد که نشد،هرباریه ایرادی می گرفت،ایرادش را هم بمن نمی گفت تارفعش کنم،درحالیکه مال دیگران را باکمترین زحمت تأییدکرده بود،یکسال ارائه مدرکم به اداره به تأخیرافتاد(ازارتقاء هم محروم)اداره هم پیگیربود تاناچارشدم دریکی ازروزهای ،ماه رمضان به تهران سفرکنم واین استادرا ببینم.
نزدیک ظهررسیدم میدان انقلاب،نزدیک ترین مسجد«مسجددانشگاه تهران »بود(تصمیم داشتم بعدازنمازبرم پیدایش کنم،می دانستم که درسه جامشغول است(دانشگاه شاهدخیابان ولیعصر،م فلسطین)دانشگاه علامه طباطبایی-۴راه لشکر و(مرکزپژوهشهای شاهد-پل کریم خان)آنوقت هنوز موبایل نبود.
خلاصه رفتم مسجد،خیلی شلوغ بودتابیرون مسجدهم فرش پهن کرده بودند،برای نمازجماعت دانشجویان -هنگامی رسیدم مسجد،نمازاول(ظهر)تمام شده بود،عده ای درحال خروج وعده درحال ورود-من از۳جای مُهری(بافاصله های مختلف قرارداده بودند)،ناخودآگاه بسوی یکی ازانها رفتم که مُهری رابردارم،تادستم را درازکردم برای برداشتن مّهر،دستی رادیدم که«مهر»را می خواست بگذاردوبرود،همدیگرراشناخیم وسلام وعلیک مشکلم راگفتم،گفتم ببینم،من پایان نامه ام را که تازگیهاتایپ کرده بودم ازکیف بیرون آوردم ،تگاهی نکرده !!امضاء کرد ونمره را هم داد!وخلاص شدم ازدست این دکترروانشناسِِ نامرد/پایان
نمازاول وقت خلبان ایرانی دراتاق فرمانده امریکایی:
«عباس بابایی»: ماجرای فارغ‌التحصیلی از دانشکده خلبانی آمریکا را چنین تعریف کرده است: «دوره خلبانی ما در آمریکا تمام شده بود، اما به خاطر گزارشاتی که در پرونده خدمتم درج شده بود، تکلیفم روشن نبود و به من گواهینامه نمی‌دادند تا این که روزی به دفتر مسئول دانشکده که یک ژنرال آمریکایی(کلنل باکستر فرمانده پایگاه) بود، احضار شدم.
به اتاقش رفتم و احترام گذاشتم. او از من خواست که بنشینم. پرونده من در مقابلش و روی میز بود. ژنرال آخرین فردی بود که می‌بایستی نسبت به قبول و یا رد شدنم اظهارنظر می‌کرد.
او پرسش‌هایی کرد که من پاسخش را دادم. از سؤال‌های ژنرال برمی‌آمد که نظر خوشی نسبت به من ندارد.
خلبان عباس بابایی گفت:این ملاقات(مصاحبه) ارتباط مستقیمی با آبرو و حیثیت من داشت زیرا احساس می‌کردم که رنج دو سال دوری از خانواده و شوق برنامه‌هایی که برای زندگی آینده‌ام در دل داشتم همه در یک لحظه در حال محو شدن است و باید دست خالی و بدون دریافت گواهینامه خلبانی به ایران برگردم.
در همین فکر بودم که در اتاق به صدا درآمد و شخصی اجازه خواست تا داخل شود. او ضمن احترام، از ژنرال خواست تا برای انجام کار مهمی به خارج از اتاق برود،
خلبان عباس بابایی گفت:با رفتن ژنرال، من لحظاتی را در اتاق تنها ماندم.
به ساعتم نگاه کردم، وقت نماز ظهر بود.
با خود گفتم، کاش در اینجا نبودم و می‌توانستم نماز را اول وقت بخوانم.
انتظارم برای آمدن ژنرال طولانی شد. گفتم که هیچ کار مهمی بالاتر از نماز نیست، همین جا نماز را می‌خوانم. ان‌شاالله تا نمازم تمام شود، او نخواهد آمد.
به گوشه‌ای از اتاق رفتم و روزنامه‌ای را که همراه داشتم به زمین انداختم و مشغول نماز خواندن شدم.
در حال خواندن نماز بودم که متوجه شدم ژنرال وارد اتاق شده است.
با خود گفتم چه کنم؟ نماز را ادامه بدهم یا بشکنم؟ بالاخره گفتم، نمازم را ادامه می‌دهم، هرچه خدا بخواهد همان خواهد شد. نماز را تمام کردم و در حالی که بر روی صندلی می‌نشستم از ژنرال معذرت‌خواهی کردم.
ژنرال پس از چند لحظه سکوت، نگاه معناداری به من کرد و گفت: چه می‌کردی؟
گفتم: عبادت می‌کردم.
گفت: بیشتر توضیح بده.
گفتم: در دین ما دستور بر این است که در ساعت‌های معین از شبانه‌روز باید با خداوند به نیایش بپردازیم و در این ساعت زمان آن فرا رسیده بود، من هم از نبودن شما در اتاق استفاده کردم و این واجب دینی را انجام دادم.
ژنرال با توضیحات من سری تکان داد و گفت: همه این مطالبی که در پرونده تو آمده مثل این که راجع به همین کارهاست، این طور نیست؟
پاسخ دادم: بله همین طور است.
لبخند زد. از نوع نگاهش پیدا بود که از صداقت و پایبندی من به سُنَّت و فرهنگ و رنگ نباختنم در برابر تجدد جامعه آمریکا خوشش آمده است.
فرمانده با چهره‌ای بشاش خودنویس را از جیبش بیرون آورد و پرونده‌ام را امضا کرد.
سپس با حالتی احترام‌آمیز از جا برخاست و دستش را به سوی من دراز کرد و گفت: به شما تبریک می‌گویم. شما قبول شدید. برای شما آرزوی موفقیت دارم.
من هم متقابلاً از او تشکر کردم. احترام گذاشتم و از اتاق خارج شدم.
بابایی می گوید:آن روز به اولین محل خلوتی که رسیدم به پاس این نعمت بزرگی که خداوند به من عطا کرده بود، دو رکعت نماز شکر خواندم.
اول وقت «وقت فضیلت»نماز-چه موقعی است؟
وقت فضیلت نماز: قسمتی از وقت نماز است که نماز در آن زمان دارای ارزش وثواب بیشتری است که به آن« اول وقت نماز»می گویند
وقت اختصاصی نماز: قسمتی از وقت نماز است که مختص به همان نماز است که اگر در آن وقت مخصوص، عمدا نماز واجب"ترتیبی" دیگری خوانده شود؛ نماز باطل است. مثلا در نماز ترتیبی (ظهر و عصر )ویا (مغرب و عشا)، که اگر هر کدام در وقت اختصاصی دیگری خوانده شود؛ نماز باطل است. پس اگر فردی در آخر وقتِ نماز ظهر و عصر(نزدیک مغرب)، فقط به اندازه یک نماز چهار رکعتی وقت دارد؛ باید نماز عصر بخواند، هر چند که نماز ظهر را نخوانده باشد. ودرآخرنمازمغرب وعشاء هم همینطور[۱]
آخر وقت نماز: لحظات پایانی زمان انجام تکالیف دارای وقت معین، است. با درک آخر وقت نمازهای یومیه، حتی به اندازۀ یک رکعت، نماز به نیت اداء، اقامه می شود.
نماز صبح
وقت فضیلت نماز صبح: از اذان صبح تا بیست و یک دقیقه بعد از اذان صبح ادامه دارد.
نماز ظهر
وقت اختصاصی نماز ظهر: از اول اذان ظهر به مقدار یک نماز چهار رکعتی می باشد. در این زمان خواندن نماز عصر جایز نیست.
وقت فضیلت نماز ظهر: از اذان ظهر تا یک ساعت و چهل دقیقه بعد از اذان ظهر ادامه دارد.
نماز عصر
وقت اختصاصی نماز عصر: در آخر وقت نماز عصر، نزدیک به مغرب، به مقدار خواندن یک نماز چهار رکعتی، می باشد. در این زمان خواندن نماز ظهر جایز نیست.
وقت فضیلت نماز عصر: دو ساعت و پنجاه دقیقه بعد از اذان ظهر شروع می شود و تا چهل و دو دقیقه ادامه دارد.
نماز مغرب
وقت اختصاصی نماز مغرب: از اول وقت مغرب به مقدار خواندن یک نماز سه رکعتی است. خواندن نماز عشاء در این زمان مخصوص جایز نیست.
وقت فضیلت نماز مغرب: از اذان مغرب تا پنجاه و یک دقیقه ادامه دارد.
نماز عشا
وقت اختصاصی نماز عشا: به اندازه خواندن یک نماز چهار رکعتی در آخر وقت نماز عشا(نصف شب) است.[۲]
وقت فضیلت نماز عشا: پنجاه و یک دقیقه بعد از اذان مغرب شروع می شود و تا سه ساعت و ده دقیقه ادامه دارد.
پی نوشت(بااستفاده ازحوزه.نت):
[۱]- البته «اگر کسی اشتباهاً نماز ظهر یا عصر را در وقت مخصوص دیگری بخواند، نمازش صحیح است».
[۲]-اول: هر گاه انسان عمداً نماز عشا را تا نصف شب نخواند، وقت آن گذشته و باید قضا کند، امّا اگر به واسطه عذری نخوانده باشد، باید تا قبل از نماز صبح به جا آورد و نماز او ادا است.(توضیح المسائل آیت الله مکارم، مسأله ۶۸۰)
دوم: برای محاسبه نصف شب بنابر احتیاط از اول غروب آفتاب تا اذان صبح محاسبه می شوند. وسط این زمان، نیمه شب می باشد. (توضیح المسائل آیت الله مکارم، مسأله ۶۷۹)
***
امیرالمؤمنین علیه السلام فرمود: ای محمدبن ابی بکر! نمازت را در این اوقات به جا آور و ملزم باش به اینکه کار نیک انجام دهی، و سنت حسنه به جا آوری و راه روشن و راست را انتخاب کنی و در این صورت از صراط مستقیم خارج نخواهی شد و پیرو حق باشی و به راه راست بروی .
گرچه خواندن نماز عصر و عشا بعد از نماز ظهر و جمع کردن این دو نماز اشکال ندارد و موجب بطلان نمی‌شود اما خواندن آن در وقت‌های خاص خود از نظر شیعه، افضل است و ثواب بیش تر دارد. اول وقتی که در اسلام اینهمه توسط پیامبر اکرم و ائمه اطهار علیهم السلام به آن تأکید شدکه که یکی از نشانه های شیعه واقعی شمرده شده است، همین اول وقت فضیلت نمازهاست.
آیت الله خویی : نماز فرادای اول وقت، بهتر از نماز جماعت آخر وقت است.
آیت الله بهجت : نماز فرادای اول وقت افضل از نماز جماعتی است که در غیر از اول وقت فضیلت خوانده شود.
فلسفه ۵ وقتی بودن نمازهای یومیه
همچنین آیت الله محمدصادق (محی‌الدین)حائری شیرازی می‌فرمایند: اوقات نماز ۵ وقت است و اینکه ما ۳ وقت کرده ایم هر چند باعث بطلان نماز نمی‌شود اما مخالف سنت پیامبر اکرم و ائمه علیهم السلام است.
اینها فلسفه و پیام دارد. پیام آن این است که از نماز صبح تا نماز ظهر وقت کار است.
از نماز ظهر تا اول فضیلت نماز عصر، وقت استراحت است و از اول وقت فضیلت نماز عصر تا اذان مغرب زمان کار است و از اذان مغرب تا اول وقت فضیلت نماز عشاء، وقت جمع و جور کردن کار است.
هنگام زوال آفتاب و ظهر شرعی، اول وقت فضیلت نماز ظهر و پس از گذشت تقریبا ۲ ساعت و ۳۷دقیقه تا ۳ ساعت و ۴۷ دقیقه (بسته به هر ماه از
سال)، اول وقت فضیلت نماز عصر می باشد .
هنگام اذان مغرب، اول وقت فضیلت نماز مغرب ۴۴ تا ۵۶ دقیقه (بسته به ایام سال) پس از اذان مغرب، اول وقت فضیلت نماز عشا خواهد بود.
اوقات فضیلت نماز های شبانه روزی
وقت فضیلت نماز ظهر تا موقعى است که سایه شاخص به اندازه خود شاخص شود (منظور سایه اى است که از ظهر به بعد پیدا مىشود) .
وقت فضیلت نمازعصر از موقعى که سایه شاخص به اندازه خود آن است تا موقعى که به اندازه دو برابر آن شود .
وقت فضیلت نماز مغرب از غروب است تا ناپدید شدن «حُمره مغربیّه» (رنگ سرخى که بعد از غروب آفتاب در مغرب ظاهر مىشود) .
وقت فضیلت نماز عشا از موقعى است که سرخى مزبور ناپدید مىشود تا یک سوم از شب .
وقت فضیلت نماز صبح از اول طلوع فجر یعنى سپیده صبح است تا موقعى که هوا روشن شود.(۱)
قابل توجه:
وقت فضیلت نماز صبح تا بیست و یک دقیقه بعد از اذان صبح ادامه دارد.
(مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ أَخَّرَ الْغَداةَ إِلى أَنْ تَنْقَضیِ الْنُجُومْ) ملعون و نفرین شده است کسى که نماز صبح را عمداً تأخیر بیندازد، تا موقعى که ستارگان ناپدید شوند.». (الغیبة، طوسى، ص۲۷۱، ح۲۳۶ ; احتجاج، ج۲، ص۲۹۸ ; بحارالأنوار، ج۵۲، ص۱۶، ح۱۲ ; وسائل الشیعة، ج۴، ص۲0۱، ح۴۹۱۹)
شرح
این حدیث قسمتى از توقیعى است که در جواب سؤال محمّد بن یعقوب از ناحیه ى مقدسه رسیده است. امام زمان(علیه السلام)در این توقیع تأکید فراوانى بر نماز اوّل وقت کرده و کسانى را که تا روشن شدن هوا و ناپدید شدن ستاره ها نماز صبح را به تأخیر مى اندازند، نفرین شده دانسته است.
وقت فضیلت نماز ظهر از اذان ظهر تا یک ساعت و چهل دقیقه ادامه دارد.
وقت فضیلت نماز عصرچهل و دو دقیقه ادامه دارد.
وقت فضیلت نماز مغرب حدود پنجاه و یک دقیقه ادامه دارد.
وقت فضیلت نماز عشا پنجاه و یک دقیقه بعد از اذان مغرب شروع می شود و سه ساعت و ده دقیقهادامه دارد.(۲)
پی نوشت ها:۱ .امام خمینی، تحریر الوسیله ، ج ۱ ، ص ۱۳۶، مسئله ۱ .
نظر مبارک رهبرانقلاب در وقت فضیلت ، نظر حضرت امام می باشد . در مواردی که حضرت آیه الله خامنه ای فتوا نداده باشد ، می توان به فتوای حضرت امام خمینی عمل نمود .۲. نرم افزار نجومی آیت الله سیستانی.
اول وقت(فضیلت)نماز چه موقع است؟
مراجع تقلید مانند آیت الله سیستانی معتقدند خواندن نماز در اول وقت فضیلت بهتر از سایر اوقات فضیلت نماز، و خواندن آن در تمام زمان فضیلت، بهتر از خواندن آن در وقت ادای قبل از شروع وقت فضیلت است.
وقت فضیلت نماز مغرب از غروب شرعی آغاز می شود و تا آن گاه که سرخی پدیدار گشته ی در ناحیه ی مغرب باقی است ادامه دارد.
اول وقت فضیلت نماز عشاء در شب های سال ۴۴ دقیقه تا ۵۲ دقیقه بعد از اذان مغرب در نوسان است و شرح آن چنین است:
یکم فروردین = ۴۴ : ۰۰
یکم اردیبهشت = ۴۷ : ۰۰
یکم خرداد = ۵۲ : ۰۰
یکم تیر = ۵۶ : ۰۰
یکم مرداد = ۵۲ : ۰۰
یکم شهریور = ۴۷ : ۰۰
یکم مهر = ۴۴ : ۰۰
یکم آبان = ۴۴ : ۰۰
یکم آذر = ۴۶ : ۰۰
یکم دی = ۴۸ : ۰۰
یکم بهمن = ۴۶ : ۰۰
یکم اسفند = ۴۴ : ۰۰
وقت فضیلت نماز عشا پس از پایان یافتن وقت فضیلت نماز مغرب یعنی از لحظه ی ناپدید شدن سرخی سمت مغرب که پس از غروب شرعی پدیدار می گردد آغاز می شود و تا گذشت یک سوّم شب ادامه دارد. زمانی که در فهرست بالا برای طول مدّت فضیلت نماز مغرب ذکر شد، با دید دیگر، زمان آغاز شدن وقت فضیلت نماز عشاست.
اول وقت فضیلت نماز عصر در روزهای سال، میان دوساعت و۳۷دقیقه تاسه ساعت و ۴۷ دقیقه پس از ظهر شرعی (اذان ظهر) در نوسان است که آغاز وقت فضیلت می‌باشد و اندازه ی آن به این شرح است:
یکم فروردین = ۲۷ : ۳ یکم اردیبهشت = ۴۲ : ۳ یکم خرداد = ۴۶ : ۳
یکم تیر = ۴۷ : ۳ یکم مرداد = ۴۶ : ۳ یکم شهریور = ۳۹ : ۳
یکم مهر = ۲۷ : ۳ یکم آبان = ۰۷ : ۳ یکم آذر = ۴۷ : ۲
یکم دی = ۳۷ : ۲ یکم بهمن = ۴۶ : ۲ یکم اسفند = ۵۲ : ۲
وقت نافله ی ظهر که ۸ رکعت است و پس از ظهر شدن و پیش از نماز ظهر خوانده می شود، از سر ظهر است تا آن گاه که سایه ی نو پیدا شده ی شاخص به اندازه ی دو هفتم بلندی شاخص برسد.
درازای وقت نافله ی ظهر بر حسب ساعت و دقیقه در روزهای سال، میان یک ساعت و۳۶دقیقه تا یک ساعت و۵۹دقیقه، پس از ظهر شرعی(اذان ظهر) در نوسان است. روزهایی که وقت فضیلت نماز ظهر طولانی تر است فرصت بیشتری برای خواندن نافله ی ظهر وجود دارد و روزهایی که وقت فضیلت نماز ظهر کوتاه تر است فرصت خواندن نافله ظهر نیز کمتر است.
وقت فضیلت نماز عصر
از لحظه ای که سایه ی نو پیدا شده ی شاخص پس از ظهر شرعی به اندازه ی بلندی خود آن برسد ـ که لحظه ی پایانی وقت فضیلت نماز ظهر است ـ آغاز می شود و تا آن گاه که این سایه به اندازه ی دو برابر بلندای شاخص برسد، ادامه دارد.
وقت فضیلت نماز عصر در روزهای سال، میان ۳۹ دقیقه تا یک ساعت و۱۶دقیقه (بعدازاذان ظهر)در نوسان است و اندازه ی آن به شرح زیر است:
اول فروردین = ۵۳ : ۰۰ یکم اردیبهشت = ۰۲ : ۱ یکم خرداد = ۱۱ : ۱
یکم تیر = ۱۶ : ۱ یکم مرداد = ۱۱: ۱ یکم شهریور = ۰۲ : ۱
یکم مهر = ۵۳ : ۰۰ یکم آبان = ۴۶ : ۰۰ یکم آذر = ۴۱ : ۰۰
یکم دی = ۳۹ : ۰۰ یکم بهمن = ۴۱: ۰۰ یکم اسفند = ۴۶ : ۰۰
تعیین ساعت و دقیقه در این نوشتار برای اوقات نمازها، براساس جدولی است که از سوی مرکز مطالعات نجومی وابسته به دفتر آیةالله العظمی سیستانی، ارایه شده است. برخی موارد مندرج در آن جدول با بیرون رفتن شب هنگام از شهر و دور شدن از فضای تحت تأثیر چراغ های شهر، و همچنین با شاخص گذاری در برخی از روزهای آفتابی آزموده شده و آن را تقریباً درست یافته‌اند.
این مطلب از دیدگاه اهل بیت(علیهم السلام) مطلب مهمی است نه از دیدگاه اولیاء امور و عوام. ما هم تا جایی که از دستمان برمی آید تذکار داده و می دهیم... بنده توصیه می کنم در جماعت شرکت کنید و نماز ظهر و مغرب را جماعت بخوانید سپس دوتا نماز صبح قضا به عصر و عشاء امام جماعت ببندید و بعدا در وقت فضیلت عصر و عشاء، نماز عصر و عشاءتان را بخوانید. اذان رسانه ها درباره ظهر و مغرب نسبتاً دقیق است و فقط مختصری احتیاط لازم دارد فقط اذان مغرب را کمی دیر می‌گویند اما درباره صبح در شش ماه دوم سال ۱۵دقیقهاحتیاط لازم است و در شش ماه اول سال نیز ۲۰ دقیقه (دیرتر از اذان صدا و سیما خوانده شود) نماز سر وقت در فرهنگ اهل بیت(علیهم السلام) یعنی مراعات اوقات پنج گانه.
یکی از مؤسسات نجومی ایران ملاک فجر را ۱۶ می داند... این مؤسسه زاویه مغرب را ۴ می داند (کمی قبل از اذان مغرب رسمی در حدود ۲ دقیقه) و ملاک عشاء را هم ۱۴ می داند.
وقت نماز در نهج البلاغه
آنچه در نامه ی پنجاه و دوم نهج البلاغه از امام علی(علیه السلام) در باره اوقات نمازهای شبانه روزی آمده در باره بهترین وقت این نماز هاست و اختلافی با قرآن و روایات دیگر که مورد استفاده احکام شرعی نماز است، نمی باشد.
متن نامه امام یا پاسخ به در خواست یکی از کارگزارانش است یا نیازی که آن حضرت برای انجام نماز می دانسته و به حالت حکم حکومتی براى فرمانداران خود نوشته است. در مقدمه این نامه، جمله ای در باره نماز از امام را در نامه بیست وهفتم که به محمد بن ابی بکر هنگام فرمانداری مصر نوشته اند، می آوریم تا اهمیت نماز اول وقت را از دیدگاه آن حضرت بدانیم:
«صَلّ الصّلاةَ لِوقْتِها المُؤَقّت لها، و لا تُعجِّل وقتها لِفَراغ، و لاتُؤخِّرها لاشْتِغالٍ وَ اعْلمْ انّ کُلّ شىءٍ مِنْ عملک تَبَعٌ لِصلاتِکَ»: نماز را در وقتی که برای آن تعیین شده به جای آور درهنگام داشتن فرصت درخواندن نماز عجله نکن"زودتمام نکن" و چون در حال انجام کارى هستی از انجام نماز روی برمتاب؛ آگاه باش که تمام اعمال تو، پیرو نمازت است.(نهج البلاغه صبحی صالح ص ۳۸۵و۳۸۴)
نامه حضرت علی به والیان شهرهادرباره نماز اول وقت
اَمَّا بَعْدُ، فَصَلُّوا بِالنَّاسِ الظُّهْرَ حَتَّى تَفىءَ الشَّمْسُ مِنْ مَرْبِضِ الْعَنْزِ:
«نماز ظهر را وقتی با مردم به جای آورکه سایه خورشید از زوال آن به طرف مغرب اندازه دیوار بزگاه(آغل بز) باشد.» در نهج البلاغه فیض الاسلام این عبارت آمده: حَتَّى تَفِی ءَ الشَّمْسُ مِنْ مِثْلَ مَرْبِضِ الْعَنْزِ( در نهج البلاغه مرحوم صبحی صالح و نهج البلاغه مرحوم عبده متن اولی آمده است. در معنا فرقی ندارند زیرا "تفیء" معنای آن را در خود دارد.عبده در معنای آن آورده است: "یعنی رفتن خورشید به طرف غرب، آن مقدار باشد که سایه اش به اندازه ی دیوار آغل بز گردد". دیوار آغل بز و گوسپندحدود یک متر ارتفاع دارد یعنی سایه به اندازه ی این دیوار باشد. به طور مسلم دیوار باید مسیر سیر حرکت خورشید از شرق به غرب را در فرضیه برش بدهد. صبح سایه اش در غرب باشد و از ظهر به بعد، سایه اش به طرف شرق برگردد.
وَ صَلُّوا بِهِمُ الْعَصْرَ وَ الشَّمْسُ بَیْضَاءُ حَیَّةٌ فى عُضْوٍ مِنَ النَّهَارِ حِینَ یُسَارُ فِیهَا فَرْسَخَانِ:
«و نماز عصر را با مردم در بخشی از روز برگزارکن که نور آفتاب سفید و جلوه گری نماید و بشود به اندازه دو فرسخ تا غروب راه رفت.» نور آفتاب بعد از ظهر، سفید و شفاف است که کمتر می شود به زمین هم، بدون چشم به هم زدن، نگاه کرد زیرا نور آن، چشم را اذیت می کند و زردی این نور وقتی بیشتر می شود که خورشید حدود یک ساعت یا مقداری بیشتر تا غروب زمان دا شته باشد. مقدار زمان مانده به غروب را امام علی به اندازه ی دو فرسنگ (یا همان فرسخ که حدودا هر فرسخ ۵ کیلومتر و ۶۰۰ متر است) راه رفتن یک عابر پیاده بیان کرده است. در یکساعت و ده دقیقه یک فرسنگ را می شود پیمود.
بنابرین: طبق این روایت، وقت انجام نماز عصر ۲ساعت و۲۰ دقیقه مانده به غروب است.
این مقدار زمان را ممکن است از اول ظهر تا اول وقت فضیلت نماز عصر را حساب کرده باشد، یا نه از اول وقت فضیلت نماز عصر تا آخر وقت فضیلت آن، که احتمال دومی قوی تر است.
وَ صَلُّوا بِهِمُ الْمَغْرِبَ حِینَ یُفْطِرُ الصَّائِمُ، وَ یَدْفَعُ الْحَاجُّ إِلَى مِنىً:
«و زمانى نمازمغرب را با آنان به جای آور که روزه دار روزه اش را می گشاید، و حج گزار(عرفات را) برای رفتن به مِنا، ترک می کند». درست این زمانی است که از غروب خورشید بین ۱۲ دقیقه تا ۱۵ دقیقه گذشته باشد. یا سرخی بر آمده از مشرق، پهنای آسمان را پیموده و درطرف مغرب قرار گیرد. و تا نماز مغرب را به انجام می رسانیم آثار سرخی شفق هنوز به پایان نرسیده و تاریکی شب به دنبال پایان دادن آن است.
وَ صَلُّوا بِهِمُ الْعِشَاءَ حِینَ یَتَوَارَى الشَّفَقُ إِلَى ثُلُثِ اللَّیْلِ:
«و هنگامی نماز عشا را با ایشان بگزار که از بین رفتن شَفَق تا یک سوّم از شب بگذرد.» شب ها در زمستان بلند و در تابستان کوتاه اند. بلند ترین شب، شب اول زمستان(اول دی یا جدی) است که "یلدا" نام دارد. و از اول زمستان هر روز کمتر از یک دقیقه(بین ۳۰ تا ۴۰ ثانیه) از آن کم و بر روز افزوده می شود تا در ۱۴ تیرماه (ماه سرطان) به بلند ترین روز و کوتاه ترین شب می رسیم که زمان آن ۷ساعت ۵۳دقیقه است و یک سوم آن در کوتاه ترین شب، می شود دو ساعت و حدود ۳۸ دقیقه. پس وقت فضیلت نماز عشا، اندکی بعد از نماز مغرب تا یک سوم شب است. در شب اول زمستان نیز که بلندترین شب را داریم، ۱۳ ساعت و۵۰ دقیقه است که یک سوم آن می شود: چهار ساعت و حدود ۳۸ دقیقه.
بنابراین طول زمان شبها در ایام سال مختلف است که به همین جهت طول زمان یک ثلث شب برای نماز عشا در شب های سال متفاوت می شود. می توان گفت: زمان فضیلت نماز عشا در طول سال، بین دو ساعت و ۳۸ دقیقه تا چهار ساعت و ۳۸ دقیقه در نوسان است.
وَ صَلُّوا بِهِمُ الْغَدَاةَ وَ الرَّجُلُ یَعْرِفُ وَجْهَ صَاحِبِهِ وَ صَلُّوا بِهِمْ صَلاَةَ اضْعَفِهِمْ، وَ لا تَکُونُوا فَتَّانِینَ:
« و هنگامى نماز صبح را با مردم برپا دارید که شخص بتواند چهره ی همنشین خود را بشناسد.»منظور امام روشنی هوا در صبح است که انسان بتواند بغل دستی خود را بشناسد. با توجه به مدت زمان طلوع فجر تا طلوع خورشید که بیش از یک ساعت و ربع است، باید از اذان صبح حد اقل ۴۰ دقیقه گذشته باشد. امام می‌فرمایداگر اول اذان صبح بخواهید بخوانید همه به نماز نمى رسند، اگر خیلى دیر هم بخوانید وقت فضیلت آن مى گذرد. در مورد زمان خواندن نماز عصر هم شاید منظور امام اینگونه باشد و اول وقت فضیلت قبل‌تر از این زمانی که امام فرموده بودند بتوان تا غروب دو فرسخ پیاده راه پیمود، باشد.
سپس امام امر می فرماید: « نماز را با مردم در حد ناتوان ترین افراد شرکت کننده به جای آورید و از کسانی نباشید که فتنه گری کنید.» فتنه در اینجا به عدم مراعات حال نماز گزاران برمی گردد. منظور این است که نه نماز را طولانی کن که خسته کننده باشد نه اینقدر سریع که پس نمازان به گَرد پیش نماز در عبادت دسته جمعی نرسند. در بین نماز گزاران شاید افرادی باشند که نتوانند وضوی خود را طولانی نگهدارند یا گرفتار دفع ادرارند یا گرفتار باد شکم؛ یا پیر و ناتوان که قادر به انجام سریع رکوع و سجود نیستند. دو طرف این نکته را باید پیش نماز در نظر داشته باشد. (درسهایی از نهج البلاغه، شرح نامه های نهج البلاغه - آیت الله حسینعلی منتظری)/پایان.