پیراسته فر
خبری تحلیلیپیراسته فر
خبری تحلیلیگزگز"مورمور"خواب رفتگی دست وپا"پارستزی"سندرم تونل کارپال/عصب مدیان
خواب رفتگی(کرختی) در اندامها(سوزن سوزن شدن، گز گز و مور مور شدن) یا احساس سوزش را« پارستزی» می‌گویند.
۹ تاندون مچ دست.
بیشتر موارد خواب‌رفتگی(گزگز-مورمور) دست و پا ناشی از فشار روی یک یا چند عصب است و اغلب چند دقیقه بعد از حذف فشار از بین می‌رود. در واقع حس و تحریکات حسی دست و پا از طریق سلولهای عصبی(نِرون) از مسیر نخاع وارد مغز می‌شود و هرگونه اختلال در عملکرد این مسیر به طوری که نتواند پیام حسی را به خوبی به مغز منتقل کند به بروز «پارستزی» می انجامد.
گزگز"مورمور"خواب رفتگی اندامها چیست/درمان
«پارستزی»(Paresthesia) به معنی احساس گزگز و مورمور و یا داغ شدن در پوست است. احساس این حالات در پوست بدون تحریک شدن آن بوسیله یک محرک خارجی صورت میگیرد.
کرختی و بیحسی دست و پا باعث ایجاد «احساس سوزش، مورمور، گزگز یا سوزن سوزن شدن دست و پا» می‌شود.
این احساس همچنین می‌تواند در قسمتهای دیگر بدن مانند ساق پا و بازوها، دهان و گردن رخ دهدکه معمولا بدون درد است و می‌تواند باعث بیحسی یا خارش شود.
شایع ترین علت «پارستزی» که بطور طبیعی ایجاد می شود فشار خارجی روی اندام است. بطور مثال وقتی مدت زیادی روی یک پایمان می نشینیم یا روی یک دستمان دراز می کشیم خواب می رود. پس از آن وقتی اندام خواب رفته را آزاد می کنیم تا چند ثانیه احساس گزگز و پارستزی در آن وجود دارد.
شایعترین علل دیگر پارستزی شامل نارسایی عروقی، فشار به اعصاب یک اندام، کمبود ویتامین، دیابت و پرکاری یا کم کاری غده تیروئید است./دکترمهردادمنصوری-متخصص ارتوپدی.
می‌تواند علت‌های بسیار زیادی از جمله اعمال فشار بر روی عضو، کم‌خونی، دیابت و چربی خون بالا داشته باشد یا حتی نشانه‌ی بیماریهای دیگری مانند ام اس، تومور مغزی، سکته و یا سندرم کارپال تونل باشد.
انواع خواب رفتگی(کرختی و گز گز شدن) دست و پا
کرختی و گزگز موقت
اکثر مردم خواب رفتن دست و پا و سوزن سوزن شدن موقت قسمتهای مختلف بدن را تجربه کرده‌اند. گزگز و سوزن سوزن شدن و مورمور دست و پا معمولا هنگامی اتفاق می‌افتد که اعمال وزن به بخشی از بدن باعث قطع جریان خون به اعصاب در آن منطقه می‌شود،
به‌عنوان مثال چهار زانو زدن اغلب باعث مورمور و بیحسی می‌شود زیرا انتقال خون به اعصاب در پاها مسدود می‌شود. علائم ایجادشده به‌سرعت پس از تغییر موقعیت و از بین بردن فشار وارده از بین می‌رود.
کرختی و گز گز مزمن
کرختی و سوزن سوزن شدن مزمن بدن که به صورت مکرر برای مدت‌زمان طولانی رخ می‌دهد، اغلب نشانه‌ای از یک بیماری جدی‌تر مانند ام اس، نوروپاتی محیطی یا دیابت می‌باشد. اگر احساس گزگز و سوزن سوزن شدن مزمن دارید حتما به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.
درمان خواب رفتگی مزمن بستگی به علت اصلی ایجاد آن دارد.شایدبا تغییراتی ساده در شیوه زندگی بهبودی حاصل شودو یا ممکن است نیاز به درمان پیشرفته‌تر از قبیل دارو یا جراحی شود.
***
احساس خواب‌رفتگی در اندامها یا هر قسمتی از بدن یک احساس غیرطبیعی و همراه با سایر شکایات حسی نظیر سوزن‌سوزن شدن، گزگز و مورمورشدن یا احساس سوزش است که اصطلاحا آن را «پارستزی» می‌نامند. این حالت‌ها می‌تواند به صورت موقت یا مزمن روی دهد
بیشتر موارد خواب‌رفتگی دست و پا ناشی از فشار روی یک یا چند عصب است و اغلب چند دقیقه بعد از حذف فشار از بین می‌رود. در واقع حس و تحریکات حسی دست و پا از طریق سلولهای عصبی(نرون) از مسیر نخاع وارد مغز می‌شود و هرگونه اختلال در عملکرد این مسیر به طوری که نتواند پیام حسی را به خوبی به مغز منتقل کند به بروز پارستزی می‌انجامد.
معمولا «پارستزی» زمانی رخ می‌دهد که مثلا در اثر بد نشستن یا نشستن طولانی مدت به صورت دوزانو یا چهارزانو پاها دچار خواب‌رفتگی شوند.
ولی اگر خواب‌رفتگی اندام به صورت روزمره یا مداوم یا خودبه‌خود و بدون فشار خارجی روی عصب باشد، می‌تواند نشانه یک اختلال یا بیماری زمینه‌ای در بدن باشد
طیف وسیعی از بیماری‌ها و اختلالات می‌توانند به عصب آسیب بزنند. از گیرافتادن عصب در محل‌های خاصی از بدن و تحت فشار قرارگرفتن آن تا بیماریهای سیستم عصب مرکزی – محیطی یا مشکلات ارتوپدی. در صورتی که از این دسته از افراد هستید، بهتر است برای بررسی علت زمینه‌ای به پزشک مراجعه کنید
در مواردی خواب‌رفتگی اندام نشانه‌ای از یک بیماری مهم است که بررسی سریع را می‌طلبد.
گاهی علت گزگز، یک بیماری زمینه‌ای ، مثل بیماری دیابت.
دیابت به خصوص اگر کنترل‌نشده باشد به اعصاب حسی یا حرکتی محیطی آسیب می‌رساند که این جزو شایعترین عوارض این بیماری است و علائم آن به نوع آسیب بستگی دارد ولی در اکثر موارد اولین نشانه آن احساس خواب‌رفتگی، گزگز و مورمورشدن در انگشتان پا و در موارد طول کشیده، در انگشتان دست است. این علائم معمولا در طول شب تشدید می‌شود
میزان شیوع این نوع آسیب در بیماران دیابتی ۲۰ تا ۳۰ درصد گزارش شده است که البته احتمال آن با توجه به سن بیماری و طول مدت ابتلا به دیابت، همراهی با پرفشاری و چربی خون بالا یا سیگارکشیدن فرد افزایش می‌یابد. کنترل مناسب قندخون تا حدود زیادی از احتمال بروز پارستزی می‌کاهد.
گاهی اولین علامت «بیماری گیلن‌باره» احساس خواب‌آلودگی و گزگز در انگشتان پاست که متعاقب آن ضعف پیشرونده ایجاد می‌شود. تعدادی از بیماران مبتلا به کم‌کاری تیروئید از پارستزی دست و پا همراه با عدم تحملل سرما شکایت دارند.
سندروم گیلن باره (Guillain-Barré Syndrome)اختلالی است که در آن سیستم ایمنی بدن به سلول های عصبی سالم در سیستم عصبی محیطی (PNS) حمله می کندو به ضعف، بی حسی و گز گز منجر می شود و در نهایت می تواند موجب فلجی شود.
علاوه بر فشارهایی که ذکر شد، در صورتی که خواب رفتن در دست و پا محدود به انگشت خاص یا محل خاصی از دست و پا باشد، آسیب‌های دیسک و آرتروز ستون فقرات، گردن یا کمر از جمله مواردی هستند که باید آنها را در نظر داشت که معمولا در این افراد شکایت از درد کمر و گردن (خفیف یا شدید) یا سابقه قبلی آن وجود دارد.
پارستزی و خواب‌رفتگی می‌تواند یکی از علائم شایع بیماری "ام اس" باشد
حدود ۸۰ درصد بیماران، درجاتی از این اختلال حسی را در مقاطعی از سیر بیماری خود تجربه می‌کنند. گاهی خواب‌رفتگی یکی از نشانه‌های اولیه بیماری است. اگر پارستزی چند روز یا چند هفته طول بکشد، به‌خصوص اگر قسمتهای وسیع یا پراکنده از بدن را گرفتار کند، باید آن را پیگیری و بررسی کرد
.باید توجه داشت که بسیاری از بیماریهای دیگر هم در تشخیص افتراقی «ام‌اس» مطرح میشوند که علائم مشابه دارند. سوزن‌سوزن شدن و خواب‌رفتگی اندام می‌تواند از تظاهرات آن باشد. بیشتر بیماران با «فیبرومیالژی» اختلال خواب دارند یا از درجاتی از مسائل روانی نظیر افسردگی رنج می‌برند
شایع ترین غلت گزگز
گیرافتادن و تحت فشار قرار گرفتن موضعی اعصاب محیطی از شایعترین علل احساس خواب‌رفتگی دست و پاست زیرا این اعصاب در طول مسیر خود در محل‌های به خصوصی مستعد گیرافتادن یا آسیب‌های فشاری هستند. ناحیه پشت و داخلی آرنج، ناحیه مچ و دست، قسمت خارجی زیر زانو یا قسمت داخلی مچ پا از جمله این محل‌هاست.
مثلا آنچه تحت عنوان «نشانگان تونل کارپ» شناخته می‌شود، به دلیل گیرافتادن و فشار روی عصبی به نام «مدین» در ناحیه مچ دست اتفاق می‌افتد. این ناحیه (تونل مچ) شایعترین محل گیرافتادن عصب است
افراد مبتلا معمولا خانم‌های خانه‌دار بین سنین ۳۰ تا ۴۰ سال، کاربران رایانه، مکانیک‌های خودرو یا شاغلانی که با دست زیاد کار می‌کنند، هستند.
در صورت آسیب عصب، بیماران از گزگز و خواب‌رفتگی یا درد در انگشت نشانه یا میانی و شست در طول شب شکایت دارند و در موارد شدیدتر، این خواب رفتن در روز هم احساس می‌شود.
اگر خواب‌رفتگی دو یا سه انگشت وسطی شخص را از خواب بیدار کند و احساس کند که با تکان دادن دست خواب‌رفتگی آن کمتر می‌شود، معمولا اولین تشخیص مطرح، «نشانگان تونل کارپ» است مگر خلاف آن ثابت شود.
علاوه بر انجام کارهای زیاد با دست، گاهی این نشانگان در زمینه یک بیماری رخ می‌دهد مانند روماتوئید آرتریت، دیابت، آکرومگالی یا در دوران بارداری.
مشابه همین حالت ممکن است در مچ پا رخ دهد که آن را «نشانگان تونل تارس» می‌گویند. در این حالت فرد به دنبال ایستادن طولانی یا راهپیمایی دچار کرختی، خواب‌رفتگی و درد در قسمت داخلی کف پا یا کف پاشنه می‌شود که با بیرون آوردن کفش و استراحت کاهش می‌یابد. عموما تروما (ضربه)، چاقی و تورم مفصل مچ پا از علل آن است و گاهی هم علت خاصی برای آن نداریم.
برخی اوقات علامت گیرافتادن عصب (عصب تیبیال) در ناحیه مچ پا شبیه علامت خارپاشنه است که باید آنها را از هم افتراق داد.
از دیگر علل خواب‌رفتگی اندامها، کم‌خونی از نوع کمبود ویتامین B۱۲ مسمومیت با فلزات سنگین نظیر سرب و ارسنیک، التهاب نخاع، ایسکمی موقت مغز، سکته‌های مغزی و گاهی تومورهاست ولی هر فردی با خواب‌رفتگی دست و پا نباید تا زمان بررسی آن به وسیله پزشک به خود برچسب بیماری خاص یا خطرناکی بزند. در هر فرد علت خواب‌رفتگی دست و پا به محل و همراهی با سایر علائم بستگی دارد./ دکتر لیلا هاشمی
اندامها چرا می سوزد کرخت و مورمور می شود؟
پارستز، احساس طبیعی نبودن بر روی پوست است که هیچ دلیل فیزیکی قابل محسوسی ندارد پارستزی شامل حس نداشتن و سوزن سوزن شدن است که می تواند گذرا یا همیشگی باشد. حس نداشتن، کاهش یا از بین رفتن حس در پوست است سوزن سوزن شدن یک احساس غیر طبیعی در پوست است این است که بیشتر به عنوان احساس سوزن سوزن یا مانند راه رفتن مورچه بر روی پوست تعریف می شود.
در اختلالات خاص مانند سندرم پای بی قرار، سوزن سوزن شدن، بی حسی، سوزش، خارش و درد ممکن است به طور همزمان ظاهر می شود. پارستزی می تواند در هر قسمتی از بدن مانند تنه، اندام، انگشتان دست و پا، صورت و یا سر ظاهر شود.
نشانه های مورمور شدن
پارستزی بدون هشدار ظاهر می شود معمولا بدون درد و می تواند به عنوان سوزن سوزن شدن و بی حسی احساس شود. سایر علائم مانند درد، ضعف عضلانی، گرفتگی عضلات، رفلکس غیر طبیعی، گرما و یا احساس سردی، رنگ پریدگی، قرمزی، تورم و یا ممکن است بثوراتی ظاهر شود بستگی به ماهیت بیماری زمینه ای دارد.
سوزن سوزن شدن گاهی اوقات به اشتباه به عنوان خارش توصیف می شود. خارش باعث میل به خراش می شود در حالی که سوزن سوزن شدن ندارد. سوزش نیز نه همان سوزن سوزن شدن است اما درد ندارد.
هنگامی که دست یا پا در خواب به طور موقت فلج و بی حس می شود. ما اغلب می گویم افتاده است.
علت مورمورشدن
حس در پوست از طریق اعصاب حسی محیطی در میان طناب نخاع، و یا از طریق عصب سه قلو و ساقه مغز به مغز انتقال می یابد اختلال در هر سطح از این مسیرهای عصبی می تواند باعث پارستزی شود.
مورمور شدن موقت
«پارستزی موقت» اغلب به عنوان احساس سوزن – سوزن به مدت چند ثانیه تا چند دقیقه طول می کشد که ممکن است به دلیل:
بی حسی ناشی از فشار طولانی مدت بر روی اعصاب رخ می دهد مانند وقتی که پاها و ساق پای شما می افتد و به تدریج با رها شدن فشار از بین می رود.
شلاق زدن
سندرم هیپرونتیلاسیون
حمله هراس
کم شدن آب بدن
حمله ایسکمی گذرا ( TIA )، گاهی اوقات به عنوان “سکته مغزی کوتاه”
مصرف بتا آلانین
تشنج
پدیده رینود
نرسیدن خون کافی در عروق آترواسکلروتیک در پاها
عوامل مورمور شدن مزمن
«پارستزی طولانی مدت» یا مکرر می تواند به علل زیر بوجود آید
اختلال در مغز، نخاع و یا اعصاب محیطی: تروما، سکته مغزی، خونریزی داخل مغزی، ام اس، تومور، آنسفالیت، مننژیت، فتق دیسک، اسپوندیلوز گردن، فشار روی عصب ( سندرم تونل مچ دست، سیاتیک )، حرکات تکراری و یا لرزش طولانی مدت، نورالژی
اختلالات گردش خون ( قلب و عروق ): آنژین صدری، تصلب شرایین، انسداد شریانی حاد، واسکولیت، بیماری رینود، اختلال گردش خون ورتبروبازیلر
اختلالات متابولیک و هورمونی: دیابت، قند خون پایین ( هیپوگلیسمی )، کم کاری تیروئید، پاراتیرویید، هیپوآلدوسترونیسم ( سندرم conn)، یائسگی، سطح خونی غیر طبیعی از کلسیم، پتاسیم و یا سدیم، اورمی، پورفیری
عفونت ها و سندرم پس از عفونت: عفونت با ویروس هرپس سیمپلکس ویروس هرپس زوستر، آربوویروس، زخم خوره، بیماری لایم، AIDS (HIV)، جذام، سندرم گیلن باره، هاری، سیفلیس
بافت همبند و بیماری های خود ایمنی: آرتریت روماتوئید، لوپوس اریتماتوی سیستمیک (SLE)، سندرم شوگرن، کم خونی خطرناک، دیابت
اختلالات خونی: ترومبوز، پولی سیتمی، ترومبوسیتوز، سرطان خون
اختلالات استخوان ها و مفاصل: ورم مفاصل، نرمی استخوان، پوکی استخوان
فیبرومیالژیا
کمبود ماده مغذی: کمبود ویتامین 1 B ( بری بری )، ویتامین5 B و کمبود 12 B
بدخیمی
اختلالات پوستی: سوختگی، سرمازدگی،آکروپارستزیا، آکزودینیا، سندرم ایتو
میگرن
اختلالات روانی: اضطراب، حمله هراس، بیماری های روانی
داروها: داروهای ضد تشنج، لوموتیل، علائم ترک SSRI، آمیودارون، colistimethate، دیگوکسین، دیمرکاپرول، مفلوکین، ریلوزول، تترودوتوکسین، تالیوم، توپیرامات، مصرف بیش از حد از ویتامین 6 B یا لیدوکایین
الکل، تنباکو، مواد مخدر
مسمومیت: فلزات سنگین ( ارسنیک، سرب، جیوه )، قرار گرفتن در معرض طولانی مدت به اکسید نیتروژن، مونوکسید کربن، مسمومیت ciguatera، نیش مار
قرار گرفتن در معرض تابش اشعه، شیمی درمانی
بیماریهای ارثی: سندرم نقص، بیماری فابری، بیماری شارکوت – ماری توث ( یک بیماری ارثی که باعث هدر رفتن عضلات پا می شود )، پورفیری، سندرم دنی – براون ( یک بیماری موروثی از ریشه های عصبی )، عدم تعادل – تلانژکتازی
تشخیص علت مورمور شدن
۱- قبل از ملاقات با دکتر خود، به این سوالات فکرکنید:
کدام قسمت از بدن شما احساس سوزن سوزن شدن و بی حسی دارد و آیا محدود به یک طرف از بدن ( چپ یا راست ) است؟
بی حسی، از دست دادن حس، سیخ زنی، خزنده، سوزش، خارش، سوزن سوزن … چگونه توصیف می شود ؟
وقتی احساس غیر معمول ظاهر می شود، آن دائمی و یا گذرا است؟ تغییر احساس در طول روز
چه چیزی باعث احساس می شود: گرما، ورزش، نشسته، استرس، غذا، دارو
دیگر نشانه ها در بدن مانند درد، رنگ پریدگی، قرمزی، تورم، گرمی، خنکی، گرفتگی عضلات، از دست دادن قدرت عضلانی
هر گونه علائم عمومی دیگر مانند تب و یا سردرد
آیا شما هر گونه بیماری مزمن، مثل دیابت یا آرتریت روماتوئید دارید؟
آیا شما مجروح و یا در بیمارستان درر گذشته بستری شده اید؟ آیا شما در معرض مواد شیمیایی خاص مانند اکسید نیتروژن و یا مونواکسید کربن بوده اید؟
آیا شما تحت استرس یا مضطرب هستید؟
چه رژیم غذایی دارید آیا شما الکل مصرف می کنید و یا سیگار می کشید و آیا دارو مصرف می کنید.
۲- پزشک یک معاینه عصبی دقیق انجام می دهد
۳- پزشک ممکن است آزمایش های زیر را سفارش دهد
MRI یا CT از سر و یا ستون فقرات
MRI، CT و یا اشعه ایکس از قفسه سینه، شکم، استخوان یا مفاصل
آزمایش خون: CBC، سرعت رسوب، الکترولیت ها، ویتامین ها، قند، سرعت رسوب (ESR)، پروتئین ها، هورمون های تیروئید، فلزات سنگین، مواد مخدر، آنتی بادی برای میکروب های خاصی، و غیره
تست ادرار: گلوکز، پروتئین ها و غیره
آزمایش هدایت عصبی الکترومیوگرافی (EMG)
پونکسیون کمری ( تنها زمانی که به اختلالات سیستم اعصاب مرکزی مانند مولتیپل اسکلروزیس یا مننژیت مشکوک هستند )
سونوگرافی عروق و آزمون تحریک سرد برای پدیده رینود را بررسی می شود
بیوپسی عصب ( به ندرت )
درمان گزگز
درمان پارستزی بستگی به علت پارستزی دارد که معمولا توسط متخصص مغز و اعصاب درمان می شود.
بی حسی بعد از نشستن طولانی مدت و یا موقعیت بدن ناراحت کننده معمولا پس از بازگرداندن گردش خون توسط کشش یا ماساژ از اندام مبتلا از بین می رود. اگر علت زمینه ای نمی تواند درمان شود آسپیرین یا ایبوبروفن می تواند مصرف شود. در موارد سخت تر، دوز کم از داروهای ضد افسردگی، مانند آمی تریپتیلین تجویز می شود در موارد شدید، مواد مخدر، کدئین می تواند تجویز شود.
در کمبود تغذیه، مکمل ها، مثل ویتامین B کمپلکس، به ویژه ویتامین B 12 را می توان امتحان کرد
از مصرف الکل باید اجتناب شود. ماساژ با روغن های معطر و یا پماد حاوی کپسایسین سبب تسکین موقت می شود. پوشیدن کفش گشاد، دستکش و لباس نیز ممکن است مفید باشد.
تماس با اورژانس در مواردی مانند:
احساس ضعف، مشکل در راه رفتن، سختی در حرکت دادن بازو، مشکلات گفتار و یا بینایی
عدم کنترل مثانه و روده
احساس بی حسی بعد از عمل جراحی
از دست دادن آگاهی، حتی برای مدتی
با پزشک خود تماس بگیرید اگر:
اگر علت احساس غیر طبیعی را نمی دانید.
بدتر شدن بی حسی در هنگام راه رفتن
درد، گرفتگی عضلات، سرگیجه
افزایش ادرار (به علت دیابت)
ایجاد یک راش که شما نمی تواند توضیح دهید
پیش آگهی مورمورشدن
هیچ اثر شناخته شده طولانی مدت فیزیکی از پارستزی وجود ندارد یک اختلال باعث پارستزی، می تواند به آسیب عصبی دائمی منجر شود بنابراین وقتی علت نامشخص است شما باید به یک دکتر مراجعه کنید. پیش آگهی بستگی به علت زمینه ای دارد.
توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر: منبع استفاده شده این قسمت ازتحقیقات ،سایت رژیم غذایی(foodregime)واما درمنابع مأخوذه اصلاحاتی انجام گرفته است+افزودن تصاویر.
***
علت خواب رفتن دست و پا چیست؟
حتما بارها برای شما پیش آمده که دچار خواب رفتگی دست و پا شوید و گزگز و سوزش ناشی از آن شما را آزار دهد. راه رفتن با پایی که خواب رفته کار دشواری است و تنها راه حل شل گذاشتن اندام است تا آرام آرام به حالت طبیعی باز گردد. احساس خواب رفتگی در اندام ها یا هر قسمتی از بدن یک احساس غیرطبیعی و همراه با سایر شکایات حسی نظیر سوزن سوزن شدن، گزگز و مورمورشدن یا احساس سوزش است که اصطلاحا آن را «پارستزی» می نامند. این حالت ها می تواند به صورت موقت یا مزمن روی دهد.
بیشتر موارد خواب رفتگی دست و پا ناشی از فشار روی یک یا چند عصب است و اغلب چند دقیقه بعد از حذف فشار از بین می رود.
شایع ترین علت خواب رفتگی دست و پا
گیرافتادن و تحت فشار قرار گرفتن موضعی اعصاب محیطی از شایع ترین علل احساس خواب رفتگی دست و پاست زیرا این اعصاب در طول مسیر خود در محل های به خصوصی مستعد گیرافتادن یا آسیب های فشاری هستند. ناحیه پشت و داخلی آرنج، ناحیه مچ و دست، قسمت خارجی زیر زانو یا قسمت داخلی مچ پا از جمله این محل هاست. مثلا آنچه تحت عنوان «سندرم تونل کارپال » شناخته می شود، به دلیل گیرافتادن و فشار روی عصبی به نام «مدین»(مدیان) در ناحیه مچ دست اتفاق می افتد. این ناحیه (تونل مچ) شایع ترین محل گیرافتادن عصب است. افراد مبتلا معمولا خانم های خانه دار بین سنین ۳۰ تا ۴۰ سال، کاربران رایانه، مکانیک های خودرو یا شاغلانی که با دست زیاد کار می کنند، هستند
در صورت آسیب عصب، بیماران از گزگز و خواب رفتگی یا درد در انگشت نشانه یا میانی و شست در طول شب شکایت دارند و در موارد شدیدتر، این خواب رفتن در روز هم احساس می شود. اگر خواب رفتگی دو یا سه انگشت وسطی شخص را از خواب بیدار کند و احساس کند که با تکان دادن دست خواب رفتگی آن کمتر می شود، معمولا اولین تشخیص مطرح، «سندرم کارپال تونل» است مگر خلاف آن ثابت شود. علاوه بر انجام کارهای زیاد با دست، گاهی این نشانگان در زمینه یک بیماری رخ می دهد مانند روماتوئید آرتریت، دیابت، آکرومگالی یا در دوران بارداری. مشابه همین حالت ممکن است در مچ پا رخ دهد که آن را «سندرم تونل تارس» می گویند. در این حالت فرد به دنبال ایستادن طولانی یا راهپیمایی دچار کرختی، خواب رفتگی و درد در قسمت داخلی کف پا یا کف پاشنه می شود که با بیرون آوردن کفش و استراحت کاهش می یابد. عموما تروما (ضربه)، چاقی و تورم مفصل مچ پا از علل آن است و گاهی هم علت خاصی برای آن نداریم.
هر فردی با خواب رفتگی دست و پا نباید تا زمان بررسی آن به وسیله پزشک به خود برچسب بیماری خاص یا خطرناکی بزند. در هر فرد علت خواب رفتگی دست و پا به محل و همراهی با سایر علائم بستگی دارد
آیاخواب رفتگی اندام نشانه بیماری است؟
معمولا پارستزی یا بیحسی زمانی رخ می دهد که مثلا در اثر بد نشستن یا نشستن طولانی مدت به صورت دوزانو یا چهارزانو پاها دچار خواب رفتگی شوند ولی اگر خواب رفتگی اندام به صورت روزمره یا مداوم یا خودبه خود و بدون فشار خارجی روی عصب باشد، می تواند نشانه یک اختلال یا بیماری زمینه ای در بدن باشد. طیف وسیعی از بیماری ها و اختلالات می توانند به عصب آسیب بزنند. از گیرافتادن عصب در محل های خاصی از بدن و تحت فشار قرارگرفتن آن تا بیماری های سیستم عصب مرکزی – محیطی یا مشکلات ارتوپدی. در صورتی که از این دسته از افراد هستید، بهتر است برای بررسی علت زمینه ای به پزشک مراجعه کنید.
در مواردی خواب رفتگی اندام نشانه ای از یک بیماری مهم است که بررسی سریع را می طلبد. گاهی هم می تواند علامت عارضه دارشدن یک بیماری زمینه ای باشد مثلا در بیماران دیابتی. دیابت به خصوص اگر کنترل نشده باشد به اعصاب حسی یا حرکتی محیطی آسیب می رساند که این جزو شایع ترین عوارض این بیماری است و علائم آن به نوع آسیب بستگی دارد ولی در اکثر موارد اولین نشانه آن احساس خواب رفتگی، گزگز و مورمورشدن در انگشتان پا و در موارد طول کشیده، در انگشتان دست است
این علائم معمولا در طول شب تشدید می شود. میزان شیوع این نوع آسیب در بیماران دیابتی ۲۰ تا ۳۰ درصد گزارش شده است که البته احتمال آن با توجه به سن بیماری و طول مدت ابتلا به دیابت، همراهی با پرفشاری و چربی خون بالا یا سیگارکشیدن فرد افزایش می یابد. کنترل مناسب قندخون تا حدود زیادی از احتمال بروز پارستزی می کاهد
گاهی اولین علامت بیماری گیلن باره احساس خواب آلودگی و گزگز در انگشتان پاست که متعاقب آن ضعف پیشرونده ایجاد می شود. تعدادی از بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید از پارستزی دست و پا همراه با عدم تحمل سرما شکایت دارند
علاوه بر فشارهایی که ذکر شد، در صورتی که خواب رفتن در دست و پا محدود به انگشت خاص یا محل خاصی از دست و پا باشد، آسیب های دیسک و آرتروز ستون فقرات، گردن یا کمر از جمله مواردی هستند که باید آنها را در نظر داشت که معمولا در این افراد شکایت از درد کمر و گردن (خفیف یا شدید) یا سابقه قبلی آن وجود دارد.
پارستزی و خواب رفتگی می تواند یکی از علائم شایع بیماری «ام اس» (MS) باشد. حدود ۸۰ درصد بیماران، درجاتی از این اختلال حسی را در مقاطعی از سیر بیماری خود تجربه می کنند. گاهی خواب رفتگی یکی از نشانه های اولیه بیماری است. اگر پارستزی چند روز یا چند هفته طول بکشد، به خصوص اگر قسمت های وسیع یا پراکنده از بدن را گرفتار کند، باید آن را پیگیری و بررسی کرد.باید توجه داشت که بسیاری از بیماری های دیگر هم در تشخیص افتراقی «ام اس» مطرح می شوند که علائم مشابه دارند. «ام اس» طبق معیارهای خاص بالینی و تصویری و نظر متخصصان مغز و اعصاب تشخیص داده می شود و هر بیماری با این علائم لزوما مبتلا به «ام اس» نیست. مثلا مبتلایان به «فیبرومیالژی» با علائم خستگی و درد منتشر عضلانی مراجعه می کنند که انواع اختلالات حسی نظیر سوزن سوزن شدن و خواب رفتگی اندام می تواند از تظاهرات آن باشد. بیشتر بیماران با «فیبرومیالژی» اختلال خواب دارند یا از درجاتی از مسائل روانی نظیر افسردگی رنج می برند
***
«مور مور شدن» بدن نشانه چیست؟
دکتر بیژن فروغی متخصص طب فیزیکی با بیان این که گزگز شدن یا مورمور شدن دست و پا علت‌های متفاوتی دارد و بعضی اوقات ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری خطرناک باشد در گفتگوبا طبتا گفت: راه رفتن با پای خواب رفته کار دشواری است و تنها راه حل شل گذاشتن اندام است تا آرام آرام به حالت طبیعی بازگردد.
متخصص طب فیزیکی در ادامه افزود: احساس خواب رفتگی در اندامها یا هر قسمتی از بدن یک احساس غیر طبیعی و همراه با سایرشکایات حسی نظیر سوزن سوزن شدن، گز گز و مور مور شدن یا احساس سوزش است که اصطلاحاً آن را« پارستزی» می‌نامند.این حالت‌ها می‌تواند به صورت موقت یا مزمن روی دهد.وی تصریح کرد: بیشتر مواردخواب رفتگی دست و پا ناشی از فشار روی یک یا چند عصب است و اغلب چند دقیقه بعد از حذف فشار از بین می‌رود.
درواقع حسی و تحریکات حسی دست و پا ازطریق سلولهای عصبی به نام نرون از مسیر نخاع وارد مغز می‌شود و هر گونه اخلال عملکرد این مسیر به طوری که نتواند پیام حسی را به خوبی به مغز منتقل کند به بروز″ پارستزی” می‌انجامد.
دکترفروغی افزود: خواب رفتگی و گزگز می‌تواند یک نشانه از اختلال یا بیماری زمینه‌ای در بدن باشد و همچنین کار در سرما، شغل‌هایی ایستاده یا در وضع خاص، نوشتن مداوم، تایپ، خیاطی وسوزن دوزی، قلاب بافی و مانند اینها، حتی ارتباطات کاری با بعضی سموم و مواد الکلی در بروز و افزایش این حالات اثر دارند.
گزگز شدن دلیل بیماری است
وی خاطر نشان کرد: بیماریهای کلیدی، کبدی، سندرم‌های فیبرو میالژی، تونل کارپ، التهاب‌های مزمن دست و پا، ضعف ودرگیری و فلج پا، نوروپاتی و کم توان شدن یا پیری بدن، کم تحرکی، ابتلا به بیماری‌هایی مثل ایدز، زونا، لوپوس، آرتریت روماتوئید، رماتیسم مفصلی، دیابت، پشت سرگذاشتن سکته ناقص، اختلالات دارویی یا هورمونی مثل ناهماهنگی و بخصوص کم کاری تیروئید و … نیز به کرخ شدگی و سوزن سوزن شدن پاها و دست‌ها می‌انجامد.وی در پایان افزود: گاهی این علائم باید بسیار جدی گرفته شود وبا پزشک ارتوپد مشورت شود.دیگر دلایل بیحسی اندامها افزایش تهویه تنفسی است که در شرایط اضطراب آور ایجاد شده ولی در مواردی که بیحسی ناگهانی و غیر قابل توجیه روی می‌دهد ممکن است علامتی از یک بیماری جدی باشد که بایدتحت بررسی‌های دقیق قرارگیرد و ام اس نیز جزو این بیماری‌ها هست./۲۷ بهمن ۱۳۹۲روزنامه اطلاعات.
«عصب مدیان» چیست؟تونل «کارپال»چیست؟
«عصب مدیان» از بهم پیوستن ریشه های عصبی در گردن ایجاد می شود، پس از عبور از سمت داخل بازو به جلوی آرنج رسیده و از عمق عضلات جلوی ساعد رد شده به مچ دست می رسد. جلوی مچ دست یک کانال یا تونل «کارپال» وجود دارد که این عصب از درون آن رد شده به کف دست و انگشتان می رسد.
دیواره تونل کارپال در سمت پشتی از کنار هم قرار گرفتن چندین استخوان مچ دست تشکیل می شود که به شکل یک ناودان است و تقعر آن به سمت جلوی مچ دست می باشد. یک «لیگامان»(رُباط )محکم به نام ” لیگامان کارپال عرضی (Transverse Carpal Ligament) به شکل یک نوار از جنس غیر استخوان ( جنس فیبروز) دو طرف این ناودان را به هم وصل میکند و در نهایت یک فضای بسته به شکل تونل ایجاد می نماید. فضای این تونل محدود بوده و عصب مدیان به همراه ۹ تاندون مربوط به خم کردن مچ دست و انگشتان از درون آن عبور می کند. به هر دلیلی اگر این عصب در این محل تحت فشار قرار بگیرد« سندرم تونل کارپال» رخ می دهد.
«عصب مدیان» هم در تأمین حس دست نقش دارد و هم حرکت بعضی عضلات کف دست به کمک این عصب انجام می شود.
حس سه و نیم انگشت از سمت شست، یعنی انگشتان شست، اشاره، وسط و نیمه مجاور آن از انگشت حلقه مربوط به این عصب است و حس یک و نیم انگشت باقیمانده یعنی انگشت کوچک و نیمه مجاور آن از انگشت حلقه با این عصب نیست و با عصب دیگری به نام «عصب اولنار» است.
البته ممکن است حس تمام انگشت حلقه فقط با یکی از این دو عصب انجام بگیرد.
درکف دست تعداد زیادی عضلات کوچک وجود دارد که در ایجاد حرکات ظریف انگشتان دست نقش اساسی دارند. حرکت بعضی از این عضلات با عصب مدیان و مابقی با عصب اولنار است.
برجستگی واضحی که در قاعده شست دست، یعنی بین مچ و شست به نام «برجستگی تنار» (Thenar Eminence) وجود دارد که از چند عضله مهم تشکیل شده و حرکت آنها مربوط به عصب مدیان است. در «سندرم تونل کارپال» حس نواحی یاد شده تحت تأثیر قرار می گیرد و نیز عضلات مذکور کم قدرت، ضعیف و ناتوان میشوند وبدین ترتیب اعصاب مچ دست کارایی خورراازدست می دهد.
«عصب مدیان» از وسط مچ عبور میکند تا به انگشتان برسد. این قسمت به شکل تونل است که به تونل کارپال معروف است.
اگر در این تونل به صورت علتی روی عصب فشار وارد شود علامتی مثل گزگز و مورمور شدن دست‌ها، سوزش و درد ایجاد می شود و انگشتان دچار خواب‌رفتگی میشوند.
سندرم تونل کانال کارپال، به علت درگیر کردن عصب با گزگز و ضعف عضلانی بروز می یابد. این بیماری در زنان شایع‌تر از مردان است و از علل ایجاد آن می توان به فعالیت سنگین و کششی، قرار گرفتن دست در وضعیت نامناسب، قرار دادن مکرر دست ها در زیر چانه و تغییرات هورمونی در زنان اشاره کرد.
درمان این بیماری با درمانهای طبی و فیزیوتراپی امکانپذیر است و در موارد کمی نیاز به جراحی دارد.
استراحت و کاهش حرکات دست، اولین مرحله در درمان سندرم تونل کارپال است. این استراحت باید تا زمان کاهش گزگز انگشتان ادامه یابد و در صورت کاهش گزگز، ابتدا می توان به انجام حرکات کششی پرداخت
احساس سوزن سوزن شدن را در انگشت شست
هنگامی که برای مدتی طولانی در حالت چهار زانو یا دو زانو روی زمین می نشینید با شرایطی مواجه می شوید که در میان مردم به نام به خواب رفتن شناخته می شود. به عنوان مثال، در این حالت پای شما حالتیی بی حس پیدا می کند.
به گزارش "ویمنز هلث"، خوشبختانه به خواب رفتن یک عضو بدن حالتی موقتی است و در اصطلاح پزشکی به آن پارستزی گفته می شود. این شرایط زمانی رخ می دهد که فشار پایدار روی یک عصب وارد می شود و موجب شکل گیری احساس سوزش یا سوزن سوزن شدن می شود، که بلافاصله پس از آزاد شدن عصب از بین می رود.
چه زمانی موقتی است؟
دنیای پزشکی پارستزی را هر چه بیشتر به دسته های مشخص‌تر تقسیم کرده است. به عنوان مثال،
پارستزی «شنبه شب»
پارستزی «شنبه شب»زمانی رخ می دهد که فردی روی دست آویزان خود از یک صندلی به خواب می رود. در این حالت عصب رادیال در دست فشرده می شود، که پس از بیدار شدن از خواب به بی حسی و ضعف در آن دست منجر می شود. از نمونه های دیگر می توان به« پارستزی ماه عسل» اشاره کرد.
پارستزی «ماه عسل»
این شرایط زمانی رخ می دهد که فرد تمام شب روی یک دست خود خوابیده باشد و عصبی مشابه تحت فشار قرار می گیرد.
هر دو این موارد پارستزی گذرا در نظر گرفته می شوند یا بی حسی هایی موقتی هستند که طی مدت کوتاهی پس از رفع مانع از بین می روند. هنگامی که عصب از حالت فشرده شده خارج شود، طی چند دقیقه یا گاهی اوقات چند ساعت همه چیز به شرایط عادی باز می گردد.
این قبیل احساسات سوزش و سوزن سوزن شدن موقت می توانند زمانی که شریان ها فشرده می شوند نیز شکل بگیرند. این حالت به واسطه آن رخ می دهد که خون تا زمان از بین رفتن مانع موجود در مسیر جریانن خون به قلب باز نمی گردد.
در شرایطی که این احساس به خواب رفتن می تواند در هر قسمت از بدن که بافت نرم امکان فشرده شدن روی عصب یا رگ های خونی را دارد، رخ دهد، قسمت هایی که با استخوان محافظت می شوند (به عنوان مثال، داخل سر و سینه) تحت تاثیر قرار نمی گیرند.
خواب رفتگی چه زمانی از بین نمی رود؟
زمانی که احساس سوزش و خارش در نتیجه حرکات تکراری که نمی توانید آنها را ترک کنید (به عنوان مثال، ارسال پیام) شکل می گیرد، شرایط می تواند چالش برانگیز و مشکل آفرین شود. هنگامی که از گوشی هوشمند خود استفاده می کنید
ممکن است عصب مدین یا میانی در مچ دست به واسطه حرکت های تکراری مانند تایپ کردن با انگشت شست زیر فشار قرار بگیرد.
اگر به طور مداوم احساس سوزن سوزن شدن را در انگشت شست، اشاره، یا انگشت وسط خود احساس می کنید، این شرایط می تواند نشانه ابتلا به سندرم تونل کارپال باشد که ممکن است به ارزیابی و بررسی پزشکی نیاز داشته باشد.
« سندرم تونل کارپال »می تواند به ضعف بیشتر وو عدم هماهنگی انگشتان دست و شست ها منجر شود و در صورت عدم رسیدگی و درمان می تواند آسیبب عصبی بلند مدت را به همراه داشته باشد.
یکی دیگر از عوارض جانبی شایع پارستزی ضعف موقت در دست به ویژه در انگشت های حلقه و کوچک است. اگر این حالت پس از برداشتن فشار و صاف کردن دست از بین نرود« عصب اولنار »شما که در آرنج قرار دارد، ممکنن است به بررسی پزشکی نیاز داشته باشد. این شرایط می تواند نشانه ای از ابتلا به فلج عصب اولنار باشد کهه می تواند خستگی عضلات را موجب شود.
بدون در نظر گرفتن این که در کدام قسمت از بدن رخ می دهد، اگر حالت سوزن سوزن شدن پس از برطرف شدن فشار از بین نرفت، مراجعه به پزشک بهترین گزینه محسوب می شود، به ویژه اگر حالت ضعف نیز وجود داشته باشد. همچنین، اگر این شرایط به طور منظم در یک نقطه مشخص شکل می گیرد نیز باید به پزشک مراجعه کنید. معاینه یک متخصص اعصاب می تواند دلیل دقیق پارستزی را مشخص کند.
چگونه می توان خواب رفتگی را متوقف کرد؟
در شرایطی که شما لزوما قادر به توقف وقوع پارستزی نیستید، اما اغلب می توانید از آن پیشگیری کنید. اگر مشکل در دستان و مچ های شما شکل می گیرد، استفاده از یک آتل می تواند به پیشگیری از فشرده شدن عصب کمک کند.
در غیر این صورت، مدت زمانی که مشغول اسکرول کردن در صفحات شبکه های اجتماعی هستید را محدود کرده و بدن خود را به حرکت درآورید. فشرده شدن اعصاب و عروق بیشتر زمانی رخ می دهند که بدن در یک حالت ثابت برای مدتی طولانی باقی می ماند، از این رو، تغییر وضعیت بدن و به حرکت درآوردن آن می تواند از احساس سوزن سوزن شدن و سوزش پیشگیری کند./منبع:عصرایران.
توضیح مدیریت سایت-پیراسته فر: جهت اطلاعات بیشتروفهم بهترمقاله منتشره
سلول های عصبی مغز
مغز شما از حدود صد میلیارد سلول عصبی به نام نورون ساخته شده است. نورون ها از توانایی شگفت انگیزی در جمع آوری و انتقال سیگنال های الکتروشیمیایی برخوردارند.
سیم وکابل های سر-مغز
می توان سلول های عصبی مغز را به خروجی ها و ورودی ها و سیم های درون یک رایانه تشبیه کرد. نورون ها از ویژگی هایی شبیه به دیگر سلول های بدن برخوردارند با این تفاوت که می توانند سیگنال های الکتروشیمیایی را در فواصل طولانی منتقل کنند و به یکدیگر پیام ارسال کنند.
«نورون ها »ابعاد و اندازه های مختلفی دارند. برای مثال نورون های حسی که در نوک انگشتان دست قرار دارند در امتداد طول بازو امتداد پیدا می کنند این در حالی است که طول نورون هایی که در مغز قرار دارند فقط چند میلی متر است.
همچنین شکل نورون ها نیز براساس عملکردشان متفاوت است. نورون های حرکتی که انقباضات ماهیچه را کنترل می کنند از یک سو به جسم سلولی و از سوی دیگر به یک آکسون بلند ـ رشته های باریکی که از سلول عصبی خارج شده و پیام های الکتریکی را از جسم سلولی منتقل می کند ـ ختم می شود.
بخش انتهایی آکسون به دندریت یا پایانه عصبی ختم می شود.
دندریت ها:در نورون های حسی در هر دو انتهای سلول عصبی «دندریت ها»یا پایانه عصبی وجود دارد.
نورون های رابط یا بینابینی انتقال اطلاعات بین نورون های حسی و حرکتی را به عهده دارند.
عملکرد نورون ها به عنوان عضو اصلی سیستم عصبی متفاوت است. نورون های حسی اطلاعات را از محیط اطراف به سیستم عصبی مرکزی منتقل می کنند. نورون های حرکتی سیگنال هایی را از سیستم عصبی مرکزی به پوست، عضلات و غدد مختلف بدن انتقال می دهند.
نورون های رابط
دستگاه عصبی
سیستم عصبی در انسان از مغز، نخاع، اندامهای حسی و تمام نورون‌‌هایی ساخته شده است که به عنوان کانال‌‌های ارتباطی بین ارگان‌‌های مختلف بدن فعالیت می‌کنند. سیستم عصبی انسان در درجه اول از یک نوع سلول واحد به نام «نورون» (Neuron) ساخته شده است. به نورون‌ها، سلولهای عصبی نیز گفته می‌شود.
سیستم عصبی از تعداد بسیاری نورون تشکیل شده است. نورون‌ها از یک «جسم سلولی» (Cell Body) مرکزی و تعدادی اجزای گسترش یافته به نام‌های «آکسون» (Axon) (آسه)، پایانه‌های سیناپسی و «دندریت‌ها» (Dendrites) ساخته شده‌ا‌ند. جسم سلولی همچنین به عنوان «سوما» (Soma) شناخته می‌شود.
اعصاب مغزی (Cranial nerves) قسمتی از دستگاه عصبی محیطی هستند که از هسته‌های ساقه مغز منشاء می‌گیرند (به جز عصب بویایی و بینایی).
تعداد اعصاب مغزی، ۱۲جفت است. به غیر از اعصاب بویایی و بینایی که در واقع، قسمتی از دستگاه عصبی مرکزی هستند، بقیه آنها همانند اعصاب نخاعی، جزئی از دستگاه عصبی محیطی به شمارمی آیند.
۱- عصب بویایی ( Olfactory nerve )
۲- عصب بینایی ( Optic nerve )
۳- عصب حرکتی چشمی ( Oculomotor nerve )
۴- عصب قرقره‌ای ( Trochlear nerve )
۵- عصب سه شاخه ( Trigeminal nerve )
۶- عصب اشتقاقی ( Abducens nerve )
۷- عصب چهره‌ای ( Facial nerve )
۸- عصب دهلیزی حلزونی ( Vestibulocochlear nerve )
۹- عصب زبانی حلقی ( Glossopharyngeal nerve )
۱۰- عصب واگ ( Vagus nerve )
۱۱- عصب فرعی ( Accessory nerve )
۱۲- عصب زیرزبانی ( Hypoglossal nerve )
۳۱ جفت عصب نخاعی از نخاع منشعب میشوند.
تفاوت عصب مغزی بانخاعی: در اعصاب مغزی ،برخلاف اعصاب نخاعی، تقسیم پیوسته و منظمی به ریشه‌های قدامی و خُلفی وجودندارد.
«نخاع »چون یک خیابان اصلی و در نقش دستیار مغز پیام های حسی را از اندام های بدن به مغز مخابره می کند و دستوراتی که متعاقب این پیام ها توسط مغز صادر می شود را به اندام ها می رساند.
بنابراین بدن ما برای حس و حرکت نیاز جدی به طناب نخاعی دارد
ماسنتری(مزانتری)
«مزانتری» دو لایه از صفاق احشایی است. این یک اندام داخل صفاقی را به دیواره خلفی شکم (معمولاً) متصل می کند. مسیری را برای عبور اعصاب ، رگهای خونی و لنفاوی از دیواره بدن به احشای بدن فراهم می کند.
مزانتر روده باریک «مزانته» نامیده می شود. مزانتریک مربوط به سایر قسمتهای دستگاه گوارش با توجه به احشایی که به آن متصل می شود ، به عنوان مثال ، mesocolons عرضی و سیگموئید ، mesoappendix نامگذاری شده است.
اومنتوم
(omenta) ورقه هایی از صفاق احشایی است که از معده و قسمت پروگزیمال اثنی عشر به سایر اندام های شکم گسترش می یابد.
اومنتوم بزرگ
«اُمنتوم» بزرگتر از چهار لایه صفاق احشایی تشکیل شده است. از انحنای بیشتر معده و قسمت پروگزیمال اثنی عشر نازل می شود ، سپس به عقب تا می شود و به سطح قدامی روده بزرگ عرضی متصل می شود.
این ماده در ایمنی نقش دارد و گاهی اوقات به عنوان «محافظ شکم» نیز شناخته می شود.
Omentum کوچکتر
«اُمنتوم» کمتر یک لایه مضاعف از صفاق احشایی است و بطور قابل توجهی کوچکتر از بزرگتر است و از انحنای کمتر معده و قسمت «پروگزیمال اثنی عشر» به کبد متصل می شود.
وضیح مدیریت سایت-پیراسته فر:اومنتوم(Omentum)چیست؟«غشای سروز»(Serous)چیست؟
اومنتوم(Omentum)لایه ای از صفاق است که یک «غشای سروز» است که حفره شکمی را پوشانده و اندامهای شکم را احاطه می کند.
«غشای سروز»یا لایه سروز،پرده‌ای است که جدار داخلی حفره‌های بدن را می‌پوشاند و روی سطوح اعضای داخلی بر می‌گرداند. سلولهای این پرده صاف ماده‌ای آبکی بنام «مایع سروزی» ترشح می‌کنند.
این رباط از دو قسمت تشکیل شده است: رباط هپاتوگاستریک (ورق تخت ، پهن) و رباط هپاتودودودنال.
صفاق(Peritoneum)پریتونئوم
Peritoneal Cavityحفره صفاقی
visceral peritoneum صفاق احشایی
periteal peritoneum پریتال صفاق
peritoneal cavity حفره صفاقی
teachmeanatomyآموزش آناتومی
نورون های رابط نیز مسئولیت ایجاد ارتباط بین مغز و ستون فقرات را به عهده دارند. زمانی که پزشک با یک چکش پلاستیکی به زانوی بیمار ضربه می زند گیرنده های عصبی از طریق نورون های حسی سیگنالی را به نخاع مخابره می کند.
«نورون های حسی» این پیام را به «نورون های حرکتی »که ماهیچه ها و عضلات پا را کنترل می کند، منتقل خواهد کرد. ضربه ها یا تکانه های عصبی در امتداد موتور حرکتی منتقل شده و در نهایت موجب تحریک عضلات پا می شود. این واکنش عصبی که در نهایت به لرزش عضله پا منجر می شود بسیار ساده است و در کوتاه ترین زمان ممکن اتفاق می افتد و بر این اساس مغز را درگیر نمی کند. در بدن انسان مجموعه ای از این واکنش های ساده اتفاق می افتد.
خون رسانی مغز
خون از راه دو شریان(سیلار) جفتی به نام «شریان‌های کاروتید داخلی» و شریان‌های مهره‌ای به مغز می‌رسد.
شریان‌های کاروتید داخلی، خون مورد نیاز اکثر قسمتهای مغز پیشین را تامین می‌کنند. شریان‌های مهره‌ای خون مورد نیاز مخچه، ساقه مغز و قسمت زیرین مغز پیشین را تامین میکند.
شریان‌های مهره‌ای راست و چپ پس از عبور از جمجمه به یکدیگر پیوسته و شریان(سیلار) را تشکیل می‌دهند. شریان(سیلار) و شریان‌های کاروتید داخلی در پایه‌ی مغز که «حلقه شریانی ویلیس» نامیده می‌شود با یکدیگر در ارتباط هستند. ارتباط بین «کاروتید داخلی» و باسیلار مهره‌ای یک ویژگی مهم برای حفاطت از مغز است. اگر یکی از شریان‌ها مسدود شود، جریان خون جانبی به حلقه‌ی شریانی« ویلیس» می آید و مانع خونریزی می‌شود.
اسکن‌های جدید تفاوت واقعی در ساختاربندی مغز زنان و مردان برای انجام مسؤولیت‌های چندگانه و منفرد را به نمایش می‌گذارند.
دانشمندان دریافتند مغز زنان برای انجام چند مسؤولیت ساختاربندی شده و مغزهای مردان، برای انجام یک مسؤولیت منفرد پیچیده سیم‌کشی شده است، چه این مسؤولیت خواندن یک نقشه یا پختن غذا باشد.
محققان از مغز ۹۴۹ زن و مرد جوان در بزرگ‌ترین تحقیق از این دست اسکن گرفتند و با استفاده از تصویربرداری ام آر آی انتشار های‌تک، از ارتباطات موجود بین بخش‌های مختلف مغز آنها نقشه‌برداری کردند.
آنها دریافتند زنان دارای اتصالات بسیار بهتری بین سمت راست و چپ مغزشان هستند، در حالی که مردان فعالیت شدیدتری را در درون بخش‌های منفرد مغز و به ویژه مخچه بروز می‌دهند. این بخش مهارت‌های حرکتی آنها را کنترل میکند.
مردان همچنین دارای اتصالات بهتری بین بخش عقب و جلویی مغزشان هستند که این امر توانایی بهتری به آنها در درک سریع اطلاعات و استفاده فوری از آن برای عملی‌کردن چندین مسؤولیت را می‌دهد.
این بدین معناست که مردان در انجام اعمالی مانند یادگرفتن، شناکردن و همچنین پارک‌کردن خودرو بهتر عمل می‌کنند.
از سوی دیگر، زنان به طور مثال، در به خاطرآوردن یک چهره بهتر عمل می‌کنند و این به معنای وجود ارتباطات بهتر بین بخش‌های مختلف مغزشان است.
این مطالعه ادعای کتاب روانشناسی «مردان مریخی، زنان ونوسی(جان‌گری)» را تایید میکند که بر مبنای آن، زنان و مردان مانند نژادهای بیگانه متفاوت هستند.
دکتر راگینی ورما، مدیر ارشد این مطالعه از دانشگاه پنسیلوانیا، و همکارانش ۴۲۸ مرد و ۵۲۱ زن بین سنین هشت و ۲۲ سال را مطالعه کردند و دریافتند که مغزهای زنان در اتصال قطعات مختف اطلاعات به یکدیگر بهتر عمل میکند.
رنج می برند و دچار عصبانیت می شوند.
پیش از این نیز، مطالعات دانشمندان تاثیر کمبود خواب را بر افزایش خطر ابتلا به بیماری های قلبی، مشکلات سلامت روانی، سکته مغزی و التهاب در بدن نشان داده بود.
بی خوابی زنان میتوانددردهای فیزیکی رابدنبال داشه باشد
پروفسور جیم هورن مدیر مرکز تحقیقات خواب در دانشگاه لافبورو می گوید:
کدام نیمکره مخ تان فعال است؟چپ یاراست
انسان ها یااحساساتشان غلبه دارد ویامنطق واستدلالشان ودریکی از۲مقوله پررنگتراست.
شاخص افراد احساسی
۱- افرادی هستند که بر پایه احساسات و عواطف خود تصمیمات زندگی شان را می گیرند.
۲- نیمکره راست مغزشان فعال تر است.
ازویژگی های دیگر«احساسی ها»،داشتن روحیه خلاقیت، کلی نگری، بلند پروازی و رؤیایی بودن و دل رحم بودن است.
شاخص افراد منطقی
۱- افرادی هستند که براساس عقل و منطق و استدلال خود تصمیم گیری می کنند.
۲-نیم کره چپ مغزشان فعال تر است
شما جزو کدام دسته هستید؟
یک آزمایش ساده می توانند ویژگی های شمارا آشکارکند
* افراد احساسی قسمت (راست مغز) شان فعال تراست
* افراد منطقی قسمت (چپ مغز)آنهافعالتراست.
نحوه انجام «تست»:
مطابق تصویر (۱) دستانتان را در حالیکه انگشتان از هم فاصله دارند بلافاصله و بدون هیچ فکری مانند تصاویر (۲) و (۳) در هم گره کنید
اگر انگشت شست چپ مانند تصویر (۲) روی انگشت شست راست قرار گرفت شما فرد احساسی هستید
اگر انگشت شست راست شما مانند تصویر (۳) روی انگشت شست دست چپ قرار گرفت شما فردی منطقی هستید.
مهماین است که شما چگونه راح ترید ونه نه اینکه توانایی شیوه دیگرراندارید، اگر بخواهید حالت عکس آنرا با انگشتان اجرا کنید قدری مشکل خواهد بود و حالتی که براحتی بر شما مقدور می باشد گویا نوع شخصیت شماست.
«بیوریتم»
* اگر فرد احساسی هستید بیشتر تحت تأثیر سیکل احساسی «بیوریتم» تغییر حالت خواهید داد
* اگر فردی منطقی هستید با تغییرات سیکل تفکر و ادراک در چرخه بیوریتم تأثیر پذیر خواهید بود.
ویژگیهای -وظایف-نیمکره راست مغز :
۱- سمت چپ بدن را کنترل می کند
۲- مرکز درک تصاویر ،تشخیص چهره ها،حل معما
۳- درک رنگ و لحن صدا در این قسمت است
۴- تخیل وخلاقیت و اکتشافت درناحیه راست صورت می گیرد
۵- حرکات موزون بدن ،موسیقی دراین ناحیه است
۶- حس لامسه و درک اشیا سه بعدی در این قسمت است
۷- مرکز احساسات و عشق و دوست داشتن است
۸–جهت یابی توسط این قسمت مغز صورت می گیرد
ویژگیهای -وظایف-نیمکره چپ مغز:
۱- کنترل قسمت راست بدن را بعهده دارد
۲- پردازش اطلاعات و طبقه بندی دراین قسمت صورت می گیرد
۳- مرکز محاسبه،ریاضیات وتجزیه و تحلیل است
۴- وظیفه نظم و طبقه بندی کردن را بعهده دارد.
۵- مخزن کلمات و اعداد است
۶- درمردان نیمکره چپ فعالتراست
نحوه فعال سازی نیمکره مخ
اگرچه هر دوی نیمکره مغز در حال فعالیت و انجام وظایف خود می‌باشند ولی فعالیت یکی از دو نیمکره از نیمکره دیگر بیشتر شده و این باعث می‌شود که افراد راست مغز افراد احساسی و افراد چپ مغز افرادی منطقی باشند. در زندگی اجتماعی وجود این دو عنصر در تعامل با هم ترکیب زندگی کنونی ما را حاصل نموده و پیشرفت جامعه از هر دو جهت رو به رشد است. اگر در زندگی دو زوج یکی احساسی و دیگر منطقی باشد و این دو از یکدیگر تبعیت کنند و بدون مخالفت با هم به عقاید و رفتارهای یکدیگر احترام بگذارند نتیجه حاصل یک زندگی کامل و مطلوب خواهد بود. حتی در جوامع کاری و کارهای گروهی بهتر است دو همکار در یک بخش کاری از دو گرایش احساسی و منطقی انتخاب شوند و اگر هر دو بدانند که مکمل یکدیگرند تعامل میان این دو نتیجهء کاری کاملی را در برخواهد داشت یکی با احساسات و خلاق خواهد بود و دیگری با برنامه‌ریزی و تحلیل مناسب، یک مجموعه کاری را رشد خواهند داد.
نوابع: هم احساسی هستند و هم منطقی، هر دو نیمکره مغزشان دارای فعالیت فراوان بوده و به همین خاطر می‌توانند به جهان هستی نگاه کاملی داشته باشند و نتیجه اعمالشان نیز بسیار موفقیت‌آمیز خواهد بود.